بررسی کلی این قول: هر که بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است! (۲)

نویسنده:
ابوبکر بن حسین

اما اینکه امام زمان ما اهل سنت چیست و یا کیست! ابتدا این سؤال را مطرح میکنم: امام زمان حضرت علی رضی الله عنه که بود؟ آیا وی امام زمان خود را شناخت یا ایشان هم به مرگ جاهلیت از دنیا رفته اند؟

جواب این سؤال را بعد از یک مقدمه خواهم گفت.
ابتدا باید دانست که امام در نزد اهل السنه و الجماعه معصوم و عالم الغیب نیست بلکه هر عالم ابراری که به درجۀ رفیعی از علم دست یابد امام می دانیم، همچون امام شافعی و ابوحنیفه و ابن تیمیه و دیگر علمای ابرار این امت و صد البته همین علمای ما هم خودشان امامی دارند! همانگونه که خود حضرت علی و ابوبکر و عمر و…. امامی داشتند! و از این بالاتر خود حضرت رسول صلی الله علیه و سلّم نیز امامی داشته اند!!!

این امام را در سخنان خود حضرت علی رضی الله عنه اینگونه می یابیم:
« اللّهمّ انّى اشهدک و کفى بک شهیدا انّى اشهد انّک انت ربّى وإنَّ رَسُولَکَ مُحَمَّدٌ – صلى الله علیه وسلم – نَبِیِّیْ؛ وإنَّ الدِّینَ الَّذِیْ شَرَعْتَ لَهُ دِیْنِیْ؛ وَإنَّ الکِتابَ الذی أُنْزِلَ إلَیْهِ إمَامِیْ »
= «خدایا تو شاهد باش و کافی است که تو شاهد باشی؛ بار خدایا! گواهی میدهم:که همانا تو پروردگار منی  و همانا فرستاده ات محمد – صلى الله علیه وسلم – پیامبر من؛ و دینی که برای او تشریع فرموده ای، دین من؛ و کتابی که بر او نازل گردیده، امام من است» (صحیفه علویّه للمحلاتی ص۳۶۰  چاپ تهران و همچنین در مصباح المجتهد للطوسی ص۳۰۰_بیروت؛ بحار الانوارج۸۸ ص۱۷۹ و…)

در خطبه ۲۰۳ نهج البلاغه فرموده: « نَظَرْتُ إِلَى کِتَابِ اَللَّهِ وَ مَا وَضَعَ لَنَا وَ أَمَرَنَا بِالْحُکْمِ بِهِ فَاتَّبَعْتُهُ وَ مَا اِسْتَنَّ اَلنَّبِیُّ  فَاقْتَدَیْتُهُ » = « نظر کردم به کتاب خدا و آنچه برای ما مقرّر نمود که به آن حکم دهیم پیروی کردم و به آن چه رسول خدا عمل نموده بسنّت او اقتدا کردم»
سخنان حضرت علی رضی الله عنه در این مورد بسیار زیادند و همچنین کاملاً شفاف و واضح و کاملاً موافق با آیات قرآنی هستند،چنانکه در قرآن میخوانیم:«فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ» = «پس چون در مساله ای اختلاف کردید آن را به کتاب خدا و سنت رسولش عرضه کنید» (النساء:۵۹)
و خداوند در سورۀ “هود آیۀ ۱۷” تورات را امام معرفی میکند(کِتَابُ مُوسَى إِمَامًا) و اگر تورات امام باشد به طریق اولی قرآن هم امام است. پس تا به حال معلوم شد که خود حضرت علی نیز امامی دارد که آن امام در درجۀ اول کتاب خدا و در درجۀ بعدی سنت رسول خداست!

امام ما اهل سنت نیز قرآن و سنت هستند، چنانکه خود حضرت علی رضی الله عنه می فرمایند: «فَانْظُرْ أَیُّهَا السَّائِلُ: فَمَا دَلَّکَ الْقُرْآنُ عَلَیْهِ مِنْ صِفَتِهِ فَائْتَمَّ بِهِ، وَاسْتَضِىءْ بِنُورِ هِدَایَتِهِ…»= «پس ای پرسش کننده بنگر آن صفتی را که قرآن در مورد خداوند، تو را راهنمایی نموده، امام خویش قرار ده؛ و از نور هدایت قرآن طلب روشنایی کن». (نهج البلاغه، خطبه ۹۰)
و می فرماید: « وَالطَّرِیقُ الْوُسْطَى هِیَ الْجادَّهُ، عَلَیْها باقِی الْکِتابِ وَآثارُ النُّبُوَّهِ، وَمِنْها مَنْفَذُ السُّنَّهِ»= «راه میانه همان جادّه‌ایست که تمام کتاب خدا و آثار نبوّت بر آن است و روش رسول خدا صلی الله علیه وسلم از آن استخراج می‌شود»(خطبۀ ۱۶ نهج البلاغه)
پس این امامی است که حضرت علی برای امت اسلامی معرفی میکند و چیزی مشابه به این قول را در سخنان امام احمد بن حنبل می یابیم که فرمودند:
« لا تقلدنی، ولا تقلد مالکاً، ولا الشافعی، ولا الأوزاعی، ولا الثوری،وخذ من حیث أخذوا »= از من و مالک و شافعى و اوزاعى و ثورى تقلید نکنید و بگیرید از جاییکه که آنها گرفته اند (یعنى از قرآن و سنت)»
پس ما اهل سنت دین خود را از قرآن و سنت میگیریم و در این راه به نظرات علمای ابرار نیز توجه می کنیم که اگر موافق قرآن و سنت بود می پذیریم و گرنه که به دیوار می کوبیم.

و بد نیست ماجرای زراره را که خالی از لطف نیست را هم با هم بخوانیم:
« عمه زراره قالت: لما وقع زراره واشتد به، قال: ناولینی المصحف، فناولته وفتحته فوضعته علی صدره وأخذ منی ثم قال: یا عمه أشهد أن لیس لی إمام غیر هذا الکتاب»:
عمۀ زراره می‌‌گوید: «همین که حالت احتضار بر زراره رخ داد گفت: آن مصحف را به من بده، من آن را آورده و باز کرده و بر سینه او نهادم، قرآن را از من گرفت و گفت ای عمه گواه باش که برای من امامی غیر از این کتاب نیست! » (رجال الکشی ص۱۳۹)

و اما اینکه گفتیم خود حضرت رسول صلی الله علیه و سلّم هم امامی داشته اند و اینکه آن امام چیست و یا کیست، این امام را در کلام خدا اینگونه می یابیم:
«وَاتَّبِعْ مَا یُوحَى إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا  = (ای پیغمبر) و آنچه را که از جانب پروردگارت به سوى تو وحى مى‏شود پیروى کن که خدا همواره به آنچه مى‏کنید آگاه است»(احزاب:۲)
«اتَّبِعْ مَا أُوحِیَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ = (ای پیغمبر)از آنچه از پروردگارت به تو وحى شده پیروى کن هیچ معبودى جز او نیست.» (انعام: ۱۰۶)
«قُلْ إِنَّمَا أَتَّبِعُ مَا یِوحَى إِلَیَّ مِن رَّبِّی = (ای پیغمبر) بگو فقط من از آنچه از طرف پروردگارم به من وحی می‌شود پیروی می‌کنم»(اعراف:۲۰۳)«فَاسْتَمْسِکْ بِالَّذِی أُوحِیَ إِلَیْکَ »=«چنگ بزن به آنچه به تو وحی میشود». (زخرف:۴۳)
در پایان:
پس امام کسانی که قادر به درک مسائل دینی نیستند همان علمای ابرار و متقی هستند و امام این علما قرآن و سنت رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم است و امام خود حضرت رسول الله صلی الله علیه وسلّم نیز قرآن است.
وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ
التماس دعا