الحمدلله
چندین حدیث در مورد بستن دست زیر ناف در هنگام نمازخواندن روایت شده است، که ما قبلا آنروایات را در سایت مورد بررسی قرار دادیم و ضعیف بودنشان را از زبان محدثین بزرگوار اهل سنت ثابت نمودیم. به فتوای (۴۸۷۹) و (۵۶۵۲) مراجعه کنید.
اما روایت دیگری را که برادران حنفیه به آن استناد می کنند، روایتی است که أبو داود وأحمد و دیگران از علی ابن ابیطالب رضی الله عنه آورده اند که ایشان فرمودند:«إن من السنه فی الصلاه وضع الأکف علی الأکف تحت السره». یعنی: ازجمله سنت در نماز اینست که کف دست (راست) را بر روی کف (دست چپ) زیر ناف گذاشت.
حال ما به بررسی صحت این روایت می پردازیم:
امام نووی رحمه الله در کتاب گرانقدرش “المجموع شرح المهذب”گفته اند که روایت علی رضی الله عنه به اتفاق ائمه ی جرح و تعدیل ضعیف است.
همچنین در سلسله راویان این حدیث که به علی رضی الله عنه منتسب شده است، فردی بنام « عبد الرحمن بن إسحاق الواسطی» موجود است که امام احمد بن حنبل و امام بخاری و یحیی بن معین از برجسته ترین محدثین جهان اسلام و دیگر محدثین این شخص را جرح کرده اند. (منبع: السنن الکبری بیهقی – ۲/۳۱). و امام بیهقی در منبع مذکور حدیث را ضعیف دانسته است.
همچنین ابو حاتم « عبد الرحمن بن إسحاق الواسطی » را منکر الحدیث دانسته است. (الوهم والإیهام – ۵/۲۶).
ما در اینجا بطور مختصر نظر علمای محدث را در خصوص این روایت ضعیف ذکر می کنیم:
– الضیاء المقدسی در «السنن والأحکام» – ۲/۳۶٫ حدیث را ضعیف دانسته است.
– امام نووی در «شرح مسلم» – ۴/۱۱۵: متفق علی تضعیفه.
– محمد ابن عبدالهادی در «تنقیح تحقیق التعلیق» – ۱/۳۳۹ گفته که در (لفظ دیگری از روایت فوق) شخصی بنام « زیاد بن یزید السوائی» وجود دارد که ابو حاتم وی را فرد مجهولی خوانده است.
– ابن کثیر در «الأحکام الکبیر» – ۲/۳۶۰ حدیث ضعیف است.
– ابن حجر عسقلانی در «الدرایه »: ۱/۱۲۸: إسناده ضعیف.
– شوکانی در «نیل الأوطار» – ۲/۲۰۳ حدیث ضعیف است.
– عظیم آبادی در «عون المعبود» – ۲/۲۶۴: ضعیف.
– ألبانی در «السلسله الضعیفه »- ۵۸۷۶: ضعیف.
– ابن عثیمین در «مجموع فتاوی»- ۹۷/۱۳: ضعیف.
و منابع زیاد دیگری که ما در اینجا برای رعایت اختصار آنها را ذکر نکردیم و همگی بر ضعف روایت منتسب به علی رضی الله عنه در خصوص بستن دست زیر ناف به هنگام نماز اتفاق نظر دارند. بطور کلی هیچ روایت و حدیث مرفوع و موقوفی که بر اساس آن دستها در هنگام نماز زیر ناف بسته شوند به اثبات نرسیده است، و صحیح ترین روایت موجود در خصوص محل گذاشتن دست، حدیث وائل بن حجر است.
از وائل بن حجر روایت است : (صلیت مع رسول الله صلی الله علیه وسلم و وضع یده الیمنی علی یده الیسری علی صدره) صحیح : [الإرواء ۳۵۲].
«با پیامبر صلی الله علیه وسلم نماز خواندم، (دیدم) دست راستش را بر روی دست چپش، روی سینهاش قرار داد».
از هلب طائی روایت شده که گفته است: من پیامبر صلی الله علیه و سلم را دیدهام که دست راست را بالای مفصل دست چپ مینهاد بر سینهاش. احمد آن را روایت کرده است و ترمذی آن را حسن دانسته است.
ما تابع سنت پیامبر صلی الله علیه وسلم هستیم.
والله اعلم.