اهل بیت چه کسانی هستند؟
ابن منظور در کتابش لسان العرب که یکی
از مهمترین مراجع لغت است میگوید:
اهل البیت یعنی کسانی که در خانه سکونت دارند،
و اهل الرجل: یعنی خاصترین افراد او،
و اهل بیت پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم یعنی
همسران و
دختران و
دامادش یعنی علی رضی الله عنه
و ابن قتیبه رحمه الله میگوید:
«از این رو مردم میگویند عترت یعنی ذریه و نسل خاص فرد، و کسی که میگوید: عترت رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم ،
منظورش فرزندان فاطمه است، و عترت یعنی ذریه و نزدیکترین خویشاوندان فرد:
یعنی از آنها و دیگران،
و قول ابوبکر رضی الله عنه بر همین دلالت مینماید که فرمود:
ما عترت پیامبر خدا صلى الله علیه و آله
و سلم هستیم که از آن بیرون آمده و از آن سرچشمه گرفته است، و عربها از ما جدا شدهاند همانطور که آسیا از مرکزش جدا میشود»
این در لغت بود اما در شریعت، خداوند در قرآن کریم میگوید که همسران پیامبر از اهل بیت هستند.
خداوند متعال میفرماید:
{إِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِأَهۡلِهِۦٓ إِنِّیٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا سََٔاتِیکُم مِّنۡهَا بِخَبَرٍ أَوۡ ءَاتِیکُم بِشِهَابٖ قَبَسٖ لَّعَلَّکُمۡ تَصۡطَلُونَ} النمل: ۷.
«بیاد آر هنگامی که موسی به اهل خود
گفت مرا آتشی بنظر آمد میروم تا از آن بزودی
خبر بیاورم یا شاید برای گرم شدن شما
شعلهای برگیرم».
و با موسی کسی جز زنش همراه نبود، پس مراد از «اهله» که در آیه ذکر شده همسرش میباشد،
وخداوند متعال میفرماید:
{وَٱسۡتَبَقَا ٱلۡبَابَ وَقَدَّتۡ قَمِیصَهُۥ مِن دُبُرٖ وَأَلۡفَیَا سَیِّدَهَا لَدَا ٱلۡبَابِۚ قَالَتۡ مَا جَزَآءُ مَنۡ أَرَادَ بِأَهۡلِکَ سُوٓءًا إِلَّآ أَن یُسۡجَنَ أَوۡ عَذَابٌ أَلِیمٞ} یوسف: ۲۵.
«و هر دو به جانب در بشتافتند و زن پیراهن یوسف از پشت بدرید که در آن حال شوهر آن زن را بر در منزل یافتند و زن گفت جزای آنکه
با اهل تو
قصد بد کند جز آنکه یا به زندان برند یا به عقوبت سخت کیفر کنند چه خواهد بود»
ثثو آیه سخن زن پادشاه را حکایت میکند،
و وقتی ابراهیم علیه السلام به فرزند مژده داده شد در حالی که زنش عقیم بود.
خداوند متعال میفرماید:
{قَالُوٓاْ أَتَعۡجَبِینَ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِۖ رَحۡمَتُ ٱللَّهِ وَبَرَکَٰتُهُۥ
عَلَیۡکُمۡ أَهۡلَ ٱلۡبَیۡتِۚ إِنَّهُۥ حَمِیدٞ مَّجِیدٞ} هود: ۷۳.
«فرشتگان با او گفتند آیا از کار خدا عجب داری رحمت و برکات خدا مخصوص شما اهل بیت رسالت است زیرا خدا بسیار ستوده صفت و بزرگوار است».
هر کس در این آیه تأمل کند میبیند که مخاطب در اینجا زن ابراهیم علیه السلام است، و او آن وقت فرزند نداشت،
و چون شوهرش هم مورد خطاب است با (میم) جمع تعبیر کرد و نون که برای زنان بکار میرود را نیاورد، چنان که میفرماید:
«رحمت الله وبرکاته علیکم».