بردباری پیامبر

عَنْ عَائِشَهَ أَنَّهَا قَالَتْ لِرَسُولِ اللهِ صلی الله علیه وسلم: یَا رَسُولَ اللهِ، هَلْ أَتَى عَلَیْکَ یَوْمٌ کَانَ أَشَدَّ مِنْ یَوْمِ أُحُدٍ؟ فَقَالَ: «لَقَدْ لَقِیتُ مِنْ قَوْمِکِ وَکَانَ أَشَدَّ مَا لَقِیتُ مِنْهُمْ یَوْمَ الْعَقَبَهِ، إِذْ عَرَضْتُ نَفْسِی عَلَى ابْنِ عَبْدِ یَالِیلَ بْنِ عَبْدِ کُلَالٍ فَلَمْ یُجِبْنِی إِلَى مَا أَرَدْتُ، فَانْطَلَقْتُ وَأَنَا مَهْمُومٌ عَلَى وَجْهِی، فَلَمْ أَسْتَفِقْ إِلَّا بِقَرْنِ الثَّعَالِبِ، فَرَفَعْتُ رَأْسِی فَإِذَا أَنَا بِسَحَابَهٍ قَدْ أَظَلَّتْنِی فَنَظَرْتُ فَإِذَا فِیهَا جِبْرِیلُ، فَنَادَانِی، فَقَالَ: إِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ قَدْ سَمِعَ قَوْلَ قَوْمِکَ لَکَ، وَمَا رُدُّوا عَلَیْکَ، وَقَدْ بَعَثَ إِلَیْکَ مَلَکَ الْجِبَالِ لِتَأْمُرَهُ بِمَا شِئْتَ فِیهِمْ»، قَالَ: «فَنَادَانِی مَلَکُ الْجِبَالِ وَسَلَّمَ عَلَیَّ، ثُمَّ قَالَ: یَا مُحَمَّدُ، إِنَّ اللهَ قَدْ سَمِعَ قَوْلَ قَوْمِکَ لَکَ، وَأَنَا مَلَکُ الْجِبَالِ وَقَدْ بَعَثَنِی رَبُّکَ إِلَیْکَ لِتَأْمُرَنِی بِأَمْرِکَ، فَمَا شِئْتَ، إِنْ شِئْتَ أَنْ أُطْبِقَ عَلَیْهِمُ الْأَخْشَبَیْنِ»، فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم: «بَلْ أَرْجُو أَنْ یُخْرِجَ اللهُ مِنْ أَصْلَابِهِمْ مَنْ یَعْبُدُ اللهَ وَحْدَهُ لَا یُشْرِکُ بِهِ شَیْئًا».[۱]

از عایشه روایت است که از پیامبر صلی الله علیه وسلم پرسید: آیا روزی سخت‌تر از روز اُحُد بر تو گذشته است؟ پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «سختی‌های فراوانی از قومِ تو دیده‌ام. سخت‌ترینش روز عقبه بود؛ آن‌گاه که خود را به “عبد یالیل بن کُلال” عرضه کردم و او خواسته‌ام را نپذیرفت. غمگین شدم و به رویِ خود رفتم و تا “قرن الثعالب” به خود نیامدم. آن‌جا سَرَم را بالا گرفتم؛ ابری دیدم که بر من سایه افکنده بود و چون به آن نگاه کردم، جبرئیل را در آن دیدم. مرا ندا داد و گفت: الله متعال، سخنِ قومت و پاسخی را که به تو دادند، شنید. اینک فرشته کوه‌ها را نزدت فرستاده است تا درباره آن‌ها هرچه می‌خواهی به این فرشته حکم کنی. سپس فرشته کوه‌ها مرا ندا داد، به من سلام کرد و گفت: ای محمد! الله، سخنِ قومت و پاسخی را که به تو دادند، شنید. اینک مرا نزدت فرستاده است تا درباره آن‌ها هرچه می‌خواهی به من دستور دهی؛ چه می‌خواهی؟ اگر بخواهی، دو کوه را بر سرِشان فرود می‌آورم. پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «(خیر؛) بلکه امیدوارم الله از نسلِ این‌ها کسانی پدید آورَد که فقط الله یکتا را عبادت کنند و چیزی را شریکش نسازند».

[۱] – متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۳۲۳۱ و مسلم حدیث شماره ۱۷۹۵ با لفظ مسلم