برخی از مسائل اعتقادی که با احادیث آحاد ثابت شده اند (۲)

• ایمان به عذاب قبر و فشار آن و ایمان به نعمت قبر و بستان بودن آن:

رسول خدا فرمودند: «إِنَّ لِلْقَبْرِ ضَغْطَهً لَوْ نَجَا مِنْهَا أَحَدٌ لَنَجَا سَعْدُ بْنُ مُعَاذٍ»:[۱] «براستی قبر فشار دارد، اگر کسی از آن نجات یابد، سعد بن معاذ نجات خواهد یافت».

و در مورد آن دو نفری که مرده و دفن شده بودند فرمود: «إِنَّهُمَا لَیُعَذَّبَانِ، وَمَا یُعَذَّبَانِ فِی کَبِیرٍ، أَمَّا أَحَدُهُمَا فَکَانَ لاَ یَسْتَتِرُ مِنَ البَوْلِ، وَأَمَّا الآخَرُ فَکَانَ یَمْشِی بِالنَّمِیمَهِ»[۲] «آن دو عذاب می شوند و دلیل عذاب شان امر بزرگی نیست. یکی از آنها از (پاشیده شدن) ادرار (به بدن) پرهیز نمی کرد و دیگری سخن چینی می کرد».[۳]

و رسول خدا فرمودند: «إِنَّ الْعَبْدَ، إِذَا وُضِعَ فِی قَبْرِهِ، وَتَوَلَّى عَنْهُ أَصْحَابُهُ، إِنَّهُ لَیَسْمَعُ قَرْعَ نِعَالِهِمْ» قَالَ: یَأْتِیهِ مَلَکَانِ فَیُقْعِدَانِهِ فَیَقُولَانِ لَهُ: مَا کُنْتَ تَقُولُ فِی هَذَا الرَّجُلِ؟ قَالَ: فَأَمَّا الْمُؤْمِنُ، فَیَقُولُ: أَشْهَدُ أَنَّهُ عَبْدُ اللهِ وَرَسُولُهُ قَالَ: فَیُقَالُ لَهُ: انْظُرْ إِلَى مَقْعَدِکَ مِنَ النَّارِ، قَدْ أَبْدَلَکَ اللهُ بِهِ مَقْعَدًا مِنَ الْجَنَّهِ؛ قَالَ نَبِیُّ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «فَیَرَاهُمَا جَمِیعًا» قَالَ قَتَادَهُ: وَذُکِرَ لَنَا أَنَّهُ یُفْسَحُ لَهُ فِی قَبْرِهِ سَبْعُونَ ذِرَاعًا، وَیُمْلَأُ عَلَیْهِ خَضِرًا، إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ»:[۴] «چون بنده در قبر گذاشته شده و همراهانش باز می گردند، صدای کفش پای آنها را می شنود. در همین حال است که دو فرشته او را می نشانند و به وی می گویند: در مورد این مرد چه می گویی؟ رسول خدا فرمودند: «انسان مؤمن در پاسخ آنها می گوید: گواهی می دهم که او بنده الله و رسول اوست. فرمودند: سپس به او گفته می شود جایگاه خود را در آتش ببین که خداوند آن را با جایگاهی در بهشت جایگزین نمود. رسول خدا فرمودند: «پس هر دو مکان را خواهد دید». قتاده می گوید: «و برای ما ذکر شد که قبر چنین شخصی به اندازه هفتاد ذراع وسیع خواهد شد و سرسبزی آن را فرا خواهد گرفت تا روزی که برانگیخته می شود».

ابن قیم در «المیمیه» می گوید:

وبالسنه الغراء کـن متمسکا	هی العروه الوثقی التی لیس تقصم
تمسک بها مسک البخیل بماله	وعـض علیـها بالنـواجـذ تسلـم

«به سنت نیکو تمسک جوی، آن همان ریسمان مستحکمی است که آسیب پذیر نیست. چنانکه انسان بخیل به مالش وابسته است، به سنت چنگ بزن و با بن دندان آن را محکم بگیر که راه سالم ماندن از آسیب همین است.»

 

 

[۱] – مسند احمد: ۲۴۷۰۷؛ و آلبانی در جامع الصحیح:۲۱۸۰ و الصحیحه: ۱۶۹۵ آن را صحیح دانسته است.

[۲] – بخاری: ۲۱۸و مسلم: ۲۹۲

[۳] – و از این قبیل است ایمان به حوض پیامبر و نبوت آدم و ده نفری که به بهشت بشارت داده شدند.

[۴] – مسلم: ۲۷۸۰