انبیا از جهت نبوت که یک ویژگی است برابر هستند و در آن برتری وجود ندارد، اما برتری در بین انبیا و رسولان در زیاد بودن حالتها و احوال، و خصوصیات و نشانیها و الطاف میباشد.
بنابراین، بعضی از آنها رسول و برخی نبی هستند، و بعضی اولوا العزم میباشند و یکی از آنها را الله به عنوان خلیل خویش انتخاب کرده و با بعضی از آنان سخن گفته و درجههای بعضی از آنها را بالا برده است و به این صورت نسبت به یکدیگر فضیلت و برتری دارند.
و رسول صلی الله علیه وسلم سرور فرزندان آدم است و در میان پیامبران از همه فضیلت بیشتری دارد.
- الله بلندمرتبه میفرماید: ﴿تِلۡکَ ٱلرُّسُلُ فَضَّلۡنَا بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۘ مِّنۡهُم مَّن کَلَّمَ ٱللَّهُۖ وَرَفَعَ بَعۡضَهُمۡ دَرَجَٰتٖۚ وَءَاتَیۡنَا عِیسَى ٱبۡنَ مَرۡیَمَ ٱلۡبَیِّنَٰتِ وَأَیَّدۡنَٰهُ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِۗ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا ٱقۡتَتَلَ ٱلَّذِینَ مِنۢ بَعۡدِهِم مِّنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَیِّنَٰتُ وَلَٰکِنِ ٱخۡتَلَفُواْ فَمِنۡهُم مَّنۡ ءَامَنَ وَمِنۡهُم مَّن کَفَرَۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا ٱقۡتَتَلُواْ وَلَٰکِنَّ ٱللَّهَ یَفۡعَلُ مَا یُرِیدُ٢۵٣﴾ [البقره: ۲۵۳].
«این پیامبران [که نام برخی از آنان گذشت] برخی از آنان را [در دریافت وحی و تعداد پیروان] بر برخی دیگر برتری دادیم. از [میان] اینان کسی [مانند موسی] بود که الله با او سخن گفت و درجات برخی [دیگر] از آنان را بالا برد؛ و به عیسی – پسر مریم- نشانههای روشنی [بر اثبات نبوتش] دادیم و او را توسط روح القُدُس [= جبرئیل] تأیید [و تقویت] کردیم؛ و اگر الله میخواست، کسانی که بعد از آنها آمدند پس از آن [همه] نشانههای روشنی که برایشان آمد، با یکدیگر نمیجنگیدند؛ ولی [با هم] اختلاف کردند و برخی از آنان ایمان آوردند و برخی کفر ورزیدند؛ و اگر الله میخواست، [هرگز] با هم نمیجنگیدند؛ ولی الله آنچه را میخواهد، انجام میدهد».
- و الله بلندمرتبه میفرماید: ﴿وَرَبُّکَ أَعۡلَمُ بِمَن فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَلَقَدۡ فَضَّلۡنَا بَعۡضَ ٱلنَّبِیِّۧنَ عَلَىٰ بَعۡضٖۖ وَءَاتَیۡنَا دَاوُۥدَ زَبُورٗا۵۵﴾ [الإسراء: ۵۵].
«پروردگارت به [هر چه و] هر کس در آسمانها و زمین است داناتر است؛ و به راستی [ما] برخی پیامبران را [با افزونیِ پیروان و اعطای کتاب،] بر برخی [دیگر] برتری بخشیدیم و به داوود زَبور دادیم».
- الله بلندمرتبه میفرماید: ﴿وَمَنۡ أَحۡسَنُ دِینٗا مِّمَّنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ وَهُوَ مُحۡسِنٞ وَٱتَّبَعَ مِلَّهَ إِبۡرَٰهِیمَ حَنِیفٗاۗ وَٱتَّخَذَ ٱللَّهُ إِبۡرَٰهِیمَ خَلِیلٗا١٢۵﴾ [النساء: ۱۲۵].
«و چه کسی نیکآیینتر از کسی است که خود را تسلیم الله کرده و نیکوکار است و از آیین ابراهیمِ حقگرا پیروى نموده است؟ و الله ابراهیم را به دوستی خود برگزید».
- عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «فُضِّلْتُ عَلَى الْأَنْبِیَاءِ بِسِتٍّ: أُعْطِیتُ جَوَامِعَ الْکَلِمِ، وَنُصِرْتُ بِالرُّعْبِ، وَأُحِلَّتْ لِیَ الْغَنَائِمُ، وَجُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ طَهُورًا وَمَسْجِدًا، وَأُرْسِلْتُ إِلَى الْخَلْقِ کَافَّهً، وَخُتِمَ بِیَ النَّبِیُّونَ».[۱]
ابوهریره از رسول صلی الله علیه وسلم روایت مینماید که فرمود: در شش چیز بر پیامبران دیگر به من برتری داده شده است: کلمههای جامع به من داده شد، با رعب و وحشت انداختن، نصرت و یاری شدم، غنایم بر من حلال گردید، زمین برایم پاک و مسجد قرار گرفت و به سوی تمام مردم فرستاده شدم و من خاتم پیامبران هستم.
- عَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِی … قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «لاَ تُخَیِّرُوا بَیْنَ الأَنْبِیَاءِ، فَإِنَّ النَّاسَ یَصْعَقُونَ یَوْمَ القِیَامَهِ، فَأَکُونُ أَوَّلَ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْهُ الأَرْضُ، فَإِذَا أَنَا بِمُوسَى آخِذٌ بِقَائِمَهٍ مِنْ قَوَائِمِ العَرْشِ، فَلاَ أَدْرِی أَکَانَ فِیمَنْ صَعِقَ، أَمْ حُوسِبَ بِصَعْقَهِ الأُولَى».[۲]
ابوسعید خدری از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت مینماید که فرمود: «در میان انبیا کسی را بر دیگری ترجیح ندهید. مردم در روز قیامت بیهوش میشوند و اولین کسیکه زمین برایش شکافته میشود، من هستم. در این هنگام موسی را مشاهده مینمایم که گوشهی عرش را گرفته است. نمى دانم آیا او هم مانند دیگران قبلاً به بیهوشی رفته است؟ یا اینکه بیهوشی او در دنیا برایش حساب شده است». (وقتى که موسى در دنیا از الله درخواست کرد تا او را ببیند الله فرمود: موسى تو قدرت دیدن مرا ندارى، همینکه الله بر کوه تجلّى کرد کوه سوخت و موسى هم بىهوش شد).
[۱] – مسلم حدیث شماره ۵۲۳
[۲] – متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۲۴۱۲ و مسلم حدیث شماره ۲۳۷۴ با لفظ بخاری