بازگشت به کتاب و سنت صحیح نبوی و فهمیدن آنها به روش سلف صالح (۱)

بازگشت و مراجعه به کتاب و سنت صحیح نبوی و معتقد بودن به اعتقاد و شریعت و رفتاری که صحابه داشتند، راه و روش مومنان است. و دلایل زیادی در این زمینه در کتاب و سنت صحیح وجود دارد از جمله:

الف) قرآن کریم

۱- خداوند متعال می فرماید: «فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ ما آمَنْتُمْ بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوْا وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما هُمْ فی‏ شِقاقٍ» (بقره: ۱۳۷) «پس اگر آن‌ها (نیز) به مانند آنچه شما ایمان آورده‌اید، ایمان بیاورند، قطعاً هدایت یافته‌اند و اگر پشت کنند، پس جز این نیست که آنان در ستیزند».

۲- خداوند متعال می فرماید: «وَ مَنْ یُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدی‏ وَ یَتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُؤْمِنینَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّی وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصیراً» (نساء: ۱۱۵) «و هرکس پس از آنکه هدایت (و راه حق) برایش روشن شد، با پیامبر مخالفت کند و از راهی جز راه مؤمنان پیروی کند، ما او را به آنچه پیروی کرده واگذاریم و او را به جهنم در افکنیم و بد جایگاهی است».    

اینکه خداوند می فرماید: «وَ یَتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُؤْمِنینَ» ملازم صفت اول (مخالفت با رسول الله  صلی الله علیه و سلم) می باشد. اما گاهی این مخالفت با نص شارع می باشد و گاهی مخالفت متوجه امری است که امت محمدی در مورد آن اجماع کرده اند. و اتفاق نظر آنها در آن امر، به تحقیق دانسته شده است. درحقیقت عصمت آنان از اتفاق بر امری نادرست، تضمین شده است و این از باب تکریم آنها و تعظیم پیامبرشان می باشد. و از جمله دلایلی که امام شافعی در حجت بودن اجماع و حرام بودن مخالفت با آن، بدان اعتماد نموده همین آیه می باشد. و این از بهترین و قوی ترین استنباط ها می باشد.[۱]

اما وجه دلالت در این دو آیه واضح و آشکار است چنانکه خداوند متعال هدایت و نجات را در گرو پایبندی و التزام به روش صحابه معرفی می کند؛ کسانی که اولین مومنان بودند و سرور و سادات پرهیزگاران می باشند و  این بیانگر لزوم پیروی از راه و روش آنها می باشد.

 

[۱] – تفسیر القرآن العظیم: ۲/۳۶۶ الشعب، ابن کثیر رحمه الله