ایمان و اجزاء ومراتب آن (۱)

جنس ایمان شامل اعتقاد وقول وعمل است.
وبه عبارتی دیگر:ایمان شامل قسمت های زیادی می شود.وانسان باید قلباً وزباناً وعملاً این ایمان را درخود عملی کند واگر یکی از این اجناس سه گانه را از وجود وزندگی خود حذف کرد دو جزء باقی مانده به او فایده ای نمی رسانند.
۱- جنس ایمان شامل اعتقاد وقول وعمل است.
وبه عبارتی دیگر:ایمان شامل قسمت های زیادی می شود.وانسان باید قلباً وزباناً وعملاً این ایمان را درخود عملی کند واگر یکی از این اجناس سه گانه را از وجود وزندگی خود حذف کرد دو جزء باقی مانده به او فایده ای نمی رسانند
۲- برای واضح تر شدن تعریف ایمان می توانیم بگوئیم:ایمان محقق کردن واجرایی نمودن اعمال واقوالی ظاهری وباطنی است که به انسان شایستگی اسم مومن را می دهد.
این اقوال واعمال دو دسته اند:ظاهری وباطنی.
پس ما با این تقسیم بندی چهار نوع جنس ایمان داریم:
قول قلبی ایمانی
قول زبانی ایمانی
عمل قلبی ایمانی
عمل زبانی ایمانی
۳- قول قلبی:همان معرفت وشناخت الله ورسولش است.همچنین تصدیق واقرار درونی به معبود برحق بودن الله متعال واعتراف قلبی به حقانیت رسول الله درادعای پیامبریش.وهمچنین باور ویقین قلبی نسبت به روز قیامت وسایر غیبیات من جمله:ملائکه-جن-بهشت-جهنم، صراط ،حشر، نشر، میزان، حوض کوثر و سایر امور غیبی وناپیدایی که الله متعال ورسولش ما مسلمانان را ملزم نموده اند که به وجود وحق بودن آنان باورداشته باشیم.
۴- قول زبان:شامل تمامی کلمات وسخنان واقوالی است که شرع آنها را به عنوان عبادت وخیر بیان نموده است.بعضی از این اقوال واجب اند که گفته شوندمانند:شهادتین که شرط صحت ایمان شخص است.ومانند خواندن سوره فاتحه در نماز.ویا سنت ومستحب است مانند:قرائت قرآن-اذکار-موعظه و…
۵- عمل قلبی: شامل تمامی کارهایی است که قلب آنرا انجام می دهد وبرخی ازاین کارها شرط صحت ودرستی ایمان شخص است مانند: اخلاص-یقین-محبت-خوف-رجاءو…
۶- عمل جوارح:شامل تمامی اعمال بدنی ومالی است که شرع فرمان داده است که انجام شوند وبرخی ازآنان شرط صحت ایمان است مانند:نماز وحکم کردن به قوانین واحکام شریعت.وبرخی هم انسان با ترکشان دچارگناه ومعصیت می شود مانند:روزه وحج وبروالدین و..وبرخی هم انجام دادنشان سنت ومستحب است مانند:روزه وصدقه ونماز مستحب مثل نماز وتر وروزه و…
۷- همچنین ایمان ترک گناهان ومحرماتی است که در چهار دسته بالا تقسیم بندی می شوندوبرخی از این گناهان ایمان انسان را کلاً از بین می برد که به نواقض ایمان مشهور است وبرخی ایمان انسان را ناقص می کنند که به نواقص ایمان نامگذاری می شوند وبه ترتیب زیر است:
گناهانی قولی قلبی:مانند تکذیب الله که در مقابل تصدیقش می آید.
گناهان قولی زبانی:مانند سب وشتم رسول الله که در مقابل احترام ووقار وصلوات فرستادن بر ایشان قرار دارد.
گناهان عملی قلبی:مانند بغض وکراهت از شریعت که در برابر محبت آن قرار دارد.
گناهان عملی بدنی:مانندجنگ بر علیه مسلمین که در مقابل یاری ونصرتشان قرار دارد
۸- پس با این تعریف برایمان روشن می شود که ایمان کل زندگی شخص را شامل می شود وپوشش می دهد.لذا از مهمترین مسائلی است که باید به آن توجه نمود.
ایمان دارای هفتاد وچند قسمت وبخش وشعبه است.
این شعبه ها از لحاظ فضل وپاداش وبزرگی با هم متفاوتند.
بزرگترین وارزشمندترین شعبه ایمان توحید است.
کمترین شعبه ایمان از لحاظ ثواب وپاداش پاک کردن اشیاء آزار دهنده از سر راه مردم است.
۹- نماز وزکات وروزه وحج وجهاد از شعبه های بزرگ ایمان محسوب می شوند.
ترک چیزهای مشکوک از لحاظ حرام بودن یا حلال بودن هم نشان از ورع وتقوا است وبنابراین جزء ایمان است.
ترک بعضی از مباحات وزیاده روی نکردن درانها هم ایمان است.
انجام مباحات به قصد ونیت خیر وصحیح،عبادت وجزوشعب ایمان محسوب می شود.
درمقابل ایمان، کفر وشرک ونفاق وبدعت وگناهان کبیره وصغیره قرار دارد.
۱۰ – شعبه های ایمان بنا بر اهمیت وحساسیت ومهم وضروری بودنشان به سه دسته تقسیم بندی می شوند:
اصل ایمان
واجب ایمان
مستحبات ایمان
این تقسیم بندی به این خاطر است که مشخص ومعین کنیم که شخصی با رعایت والتزام چند شعبه از شعب ایمان مسلمان ومومن محسوب شده و اینکه درجات ومراتبشان چگونه است؟
۱۱- مرتبه اول- اصل ایمان:
اصل ایمان یعنی ارکان ایمان وشروط صحت آن.یعنی اقوال وافعالی، ظاهری یا باطنی که اگر شخص آنها را انجام دهد ویا آنها را ترک کند استحقاق این را پیدا خواهد کرد که ما به او اسم مومن یا مسلمان را عطا کنیم.