معنای آن این است که اسماء و صفات الهی را حفظ نمود و معنای آنها را فهمید و به آنها باید اعتراف کرد، و به وسیلهی آنها، الله را عبادت نمود و به مقتضای آنها عمل کرد.
شناخت اوصاف بزرگی و کبریایی و مقام والا و با شکوه الهی قلبهای بندگان را سرشار از این مینماید که بزرگی او را بیان کنند و در مقابلش تعظیم نمایند.
و شناخت صفتهای عزت، قدرت، قوت و جبروت، قلبها را سرشار میگرداند از اینکه در مقابل او ذلیل و شکسته و تسلیم شوند.
و شناخت صفتهای رحمت و نیکی و سخاوت و بخشش، قلبها را سرشار از محبت الله مینماید و باعث میشود که انسان رغبت و طمع نسبت به فضل و احسان و بخشش الهی داشته باشد. و شناخت صفتهای علم و احاطه بر بنده واجب مینماید که پروردگارش را در تمام حرکتها و حالات مراقب خویش بداند.
و شناخت تمام این صفتها بر بنده واجب میکند که الله را تعظیم و نسبت به او محبت و شوق و علاقه داشته باشد و با او انس و الفت بگیرد و بر او توکل کند و با عبادت الله یکتا که شریک ندارد، به او تقرب جوید و نزدیک شود.
و آنچه را که الله یا پیامبر از نامهای نیکو و صفات بلند برای او اثبات نموده است، ما نیز برایش اثبات کنیم و آنچه را که خودش و یا پیامبر از وی نفی کردند، ما نیز از او نفی میکنیم.
و به نامهای الله و صفات او و آنچه که بر معانی و آثار آن دلالت میدهد، ایمان میآوریم.
ایمان داریم به اینکه الله «رحیم» است و معنایش این است که: او صاحب رحمت است و از اثرات این اسم این است که او بر هرکسیکه بخواهد، رحم میکند. و این قول نسبت به بقیهی اسماء و صفات الهی صدق میکند.
و تمام اسماء و صفات الهی را آن طوری که شایستهی اوست، بدون تحریف، تعطیل و کیفیت و بدون تمثیل و تشبیه برایش اثبات میکنیم، آن چنان که خودش میفرماید: ﴿فَاطِرُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ جَعَلَ لَکُم مِّنۡ أَنفُسِکُمۡ أَزۡوَٰجٗا وَمِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ أَزۡوَٰجٗا یَذۡرَؤُکُمۡ فِیهِۚ لَیۡسَ کَمِثۡلِهِۦ شَیۡءٞۖ وَهُوَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡبَصِیرُ١١﴾ [الشورى: ۱۱].
«او آفرینندۀ آسمانها و زمین است؛ همسرانى از [جنسِ] خود شما برایتان قرار داد و از چارپایان نیز جفت آفرید؛ به این صورت، تعداد شما را افزایش مىدهد. هیچ چیز همانند الله نیست و همو شنوا و بیناست».
و میدانیم و یقین داریم که الله یکتاست و نامهای نیکو و صفات بلند مخصوص او میباشد، و به وسیلهی آنها او را میخوانیم.
- الله بلندمرتبه میفرماید: ﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ وَذَرُواْ ٱلَّذِینَ یُلۡحِدُونَ فِیٓ أَسۡمَٰٓئِهِۦۚ سَیُجۡزَوۡنَ مَا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ١٨٠﴾ [الأعراف: ۱۸۰].
«و الله زیباترین نامها را دارد؛ پس او را به آن [نامها در دعاها و …] بخوانید و کسانی را که در [مورد] نامهایش به انحراف میروند [و آنها را تأویل و تحریف میکنند] رها کنید. آنان به [سزاى] آنچه مىکردند، مجازات خواهند شد».
- عَنْ أَبِی هُرَیرَهَس أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج قَالَ: «إِنَّ لِلَّهِ تِسْعَهً وَتِسْعِینَ اسْمًا، مِائَهً إِلَّا وَاحِدًا، مَنْ أَحْصَاهَا دَخَلَ الجَنَّهَ».[۱]
ابوهریره س از رسول ج روایت میکند که فرمود: «برای الله نود و نه اسم وجود دارد، هرکس آنها را حفظ نماید، وارد بهشت میشود».
[۱] – متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۷۳۹۲؛ مسلم حدیث شماره ۲۶۷۷