ایا شخص غیر حاجی که قصد قربانی کردن را دارد نیز باید ناخن و سر خود را اصلاح کند یا نه؟

ضمن عرض سلام و خسته نباشیدخدمت شماممنون میشوم اگر برایم بگویید ایا شخص غیر حاجی که قصد قربانی کردن را دارد نیز باید ناخن و سر خود را اصلاح کند یا نه؟اگر بله لطفا بگویید از چه تاریخی تا چه تاریخی؟ سوال دیگر من این است که ایا میشود گوشت قربانی را برای خود خانواده هم استفاده کرد؟ امیدوارم خداوند شمارا در تمام مراحل زندگی موفق و پیروز بگرداند.

 

الحمدلله،

 

اول ذی الحجه سال ۱۴۳۰ هجری از روز جهار شنبه برابر با ۱۸-۱۱-۲۰۰۹ شروع میشود طبق رؤیت هلال در سعودی که شب جهارشنبه انرا مشاهده کرده اند.

 

اگر شخصی نیت قربانی کرد و ماه ذی الحجه (چه با رویت هلال و چه با تکمیل ماه ذی القعده) وارد شد؛ بر او حرام می شود که موی خود را کوتاه کند و یا چیزی از آن کم کند و یا ناخن خود را بگیرد و یا هر چیزی از پوست خود بگیرد تا اینکه قربانی را انجام دهد زیرا در حدیث ام السلمه رضی الله عنها از رسول الله ـ صلی الله علیه و سلم ـ روایت شده که ایشان فرمودند: «اگر ماه ذی الحجه وارد شد و یکی از شما خواست قربانی کند، مو و ناخن هایش را نگه دارد [کوتاه نکند]» [رواه أحمد و مسلم] و در لفظ دیگر حدیث: «پس چیزی از مو و پوستش نگیرد تا قربانی کند» و اگر در وسط دهه ذی الحجه نیت قربانی کرد از زمان نیت این کارها بر او ممنوع می شود و اگر قبل از نیت مو و یا ناخن خود را کوتاه کرده بر او اشکالی نیست.

حکمت این نهی: از آنجا که قربانی کننده در برخی از اعمال نسک یعنی قربانی برای الله با حاجیان مشارکت کرده است در برخی از خصوصیتهای احرام نیز با آنها شریک می شود مانند ممنوع بودن گرفتن مو و ناخن و … اما خانواده او می توانند این کارها را انجام دهند.

و این حکم خاص قربانی کننده است اما این حکم به خانواده او و کسانی که او از طرف آنها قربانی می کند تعلق نمی گیرد زیرا رسول الله ـ صلی الله علیه و سلم ـ می فرماید: «هر کدام از شما که خواست قربانی کند …» و همچنین از او روایت شده که از طرف اهل بیتش قربانی می کرد اما روایت نشده به آنان دستور امساک از این موارد را داده باشد.

اما اگر شخصی که نیت قربانی دارد چیزی از مو یا ناخن و یا پوستش گرفت گناهکار است و باید به سوی الله توبه نماید و دیگر تکرار نکند و کفاره ای بر او نیست و هیچ امری بر او تعلق نمی گیرد. و اگر از روی فراموشی یا جهل یا بدون قصد این امور از او صورت گرفت گناهی بر او نیست. اما اگر مجبور شد به علتی این امور را انجام دهد گناهی بر او نیست مثلا اگر ناخنش شکست و راهی جز کوتاه کردن آن نبود یا برای مداوای زخم موجود در سر مجبور به تراشیدن سر شد، و اینگونه موارد…

 

اما در مورد توزیع گوشت قربانی، رسول الله (صلی الله علیه و سلم) میفرماید:

« إِنَّمَا نَهَیتُکُمْ مِنْ أَجْلِ الدَّافَّهِ الَّتِی دَفَّتْ فَکُلُوا وَادَّخِرُوا وَتَصَدَّقُوا »

«همانا شما را از ذخیره کردن گوشت قربانی بخاطر ورود صحرانشینان فقیر به مدینه نهی کردم،پس (از این به بعد می‌توانید) بخورید و ذخیره کنید و صدقه دهید».

و در روایتی دیگری: «کلوا و أطعموا وادّخروا» «بخورید و اطعام دهید و ذخیره کنید.» و در روایتی دیگر نزد مسلم، این چنین آمده است: «کلوا و اطعموا واحبسوا و ادّخروا» «بخورید و در راه خدا به نیازمندان بدهید و ذخیره کنید».

با استناد به این احادیث…

برای خانواده قربانی کننده مستحبّ است که ازگوشت قربانی بخورند و برای خودشان ذخیره کنند و مقداری از آن هدیه بدهند و مقداری از آن به فقرا و نیازمندان صدقه دهند؛ و در شرع هم برای هر کدام از امور بالا ( ذخیره کردن – هدیه دادن – صدقه ) مقدار مشخّصی تعیین نشده است.(یعنی بستگی به خود صاحب قربانی دارد که گوشت آن را چگونه توزیع کند).