اگر مردی در سفر حج زنش را طلاق بدهد… چه کسی محرم زن می‌شود؟

زن و شوهر لباس احرام پوشیده‌اند و شوهر پس از آن که زنش لباس احرام می‌پوشد او را طلاق می‌دهد، حال این زن چه کار بکند؟ آیا احکام و مراسم حج را به اتمام برساند یا این که به خانه‌اش برگردد؟

الحمدلله،

نه، نباید برگردد؛ چون زمانی که شوهر طلاق اول و یا طلاق دوم را به زنش می‌دهد باز هم محرم او محسوب می‌شود و جایز است که زن، خودش را برای او (شوهرش) آرایش دهد و او را به رجوع‌کردن تشویق کند.

بنابراین الله تعالی در مورد رنانی که طلاق رجعی داده می‌شوند فرموده است:[ یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّهَ وَاتَّقُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ لا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُیُوتِهِنَّ وَلا یَخْرُجْنَ إِلا أَنْ یَأْتِینَ بِفَاحِشَهٍ مُبَیِّنَهٍ وَتِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لا تَدْرِی لَعَلَّ اللَّهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِکَ أَمْرًا (۱)] [طلاق: ۱]

«و زنان را (پس از طلاق، در مدت عده) از خانه‌هایشان بیرون نکنید، و زنان هم (تا پایان عده، از منازل شوهرانشان) بیرون نروند. مگر این که زنان کار زشت و فحشای آشکاری (همچون زنا و…) انجام دهند. اینها قوانین و مقررات الهی است و هر کس از قوانین و مقررات الهی پا فراتر نهد به خویشتن ستم می‌کند. تو نمی‌دانی، چه بسا الله بعد از این حادثه، وضع تازه‌ای پیش آورد (و ماندن زن در خانه زمینه ساز پشیمانی شوهر و همسر و رجوع آنها به همدیگر می‌شود)».

متأسفانه بسیاری از شوهران هنگامی که زنانشان را طلاق می‌دهند آنها را از خانه بیرون می‌اندازند و این کار حرام است. مگر این که زن مرتکب عمل فحشا و زشتی بشود، که در این صورت شوهر می‌تواند او را از خانه بیرون کند. همچنین بسیاری از زنان به محض این که طلاق داده می‌شوند فوراً خانه‌ی شوهر را ترک می‌کنند و به نزد خانواده‌ی خود می‌روند و این کار نیز بر زن حرام است، چون الله تعالی آنها را از بیرون رفتن منع کرده است (وَلا یَخْرُجْنَ – بیرون نروند-) و سپس فرموده است: [لا تَدْرِی لَعَلَّ اللَّهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِکَ أَمْرًا] [تو نمی‌دانی، چه بسا الله بعد از این حادثه، وضع تازه‌ای پیش آورد (و ماندن زن در خانه زمینه ساز پشیمانی شوهر و همسر و رجوع آنها به همدیگر می‌شود)]

چون ماندن زن مطلقه‌ی رجعی و آرایش او زمینه‌ی رجوع شوهر را برای او فراهم می‌سازد؛ از این رهگذر است که می‌گوییم: زنی که شوهرش او را در سفر حج طلاق می‌دهد، اگر طلاق، طلاق اول و یا طلاق دوم باشد باز هم این زن و شوهر با هم محرم هستند ولی اگر طلاق، طلاق سوم باشد در این صورت محرم نیستند، ولی زن باید به خاطر ضرورت و شرایط اضطراری به همراه او مراسم حج را ادامه بدهد.

شیخ ابن عثیمین- مجموع فتاوی و رسائل (۲۱/۲۲۴)- س(۲۸۲).