وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
کلمه ی (یا) جزو حروف ندا است.
و حروفندا برای دو حالت بکار می رود:
۱- برای خطاب قرار دادن و صدا کردن شخصی
۲- برای به فریاد خواندن و مدد خواستن از شخصی
و کلمه ای که حروف ندا بر آن وارد می شود را منادی گویند، بعبارتی منادی اسمی است که پس از حروف ندا می آید. مهمترین حروف ندا عبارتند از
«یا ، أ ، وا » به مثال های زیر توجه کنید.
یا اللهُ ! اِرحمتنا ! ای خدا ، بر ما رحم کن !
«یا ایّها النّاسُ ! اعْبُدوا ربّکم الّذی خلَقَکُم» . ای مردم ! پروردگارتان را که شما را آفرید، پرستش کنید!
کلمات اللهٌ و النّاس منادی هستند، زیرا پس از حرف ندای «یا» آمده اند.
حال اگر کسی حرف ندای (یا) را بر شخصی بجز ذات پاک الله تعالی بیاورد، چنانکه مقصود وی از این خطاب قرار دادن، به فریاد خواستن و مدد جستن از او باشد، پس:
– اگر شخصی که به فریاد خوانده می شود، زنده و حاضر و قادر بر کمک باشد، این امر جایز است، مثلا کسی را در نظر بگیرید که یکدفعه بر زمین می افتد و در این هنگام دوستش (که مثلا اسم او محمد است) را خطاب قرار می دهد: یا محمد، کمکم کن! (یعنی: ای محمد کمکم کن تا بلند شوم) این خطاب قرار دادن دوست، با وجود آنکه منظورش از (یا) ندا، مدد خواستن از غیر الله است، جایز است. زیرا دوست او زنده و حاضر و قادر به کمک است.
– اما اگر دوستش زنده نباشد، یا اگر زنده است در آنجا یعنی نزد دوستش حضور نداشته باشد، یا آنکه زنده و حاضر است ولی قادر به کمک نیست، در آنصورت مدد خواستن از او شرک اکبر است.
بر این اساس چون پیامبر صلی الله علیه وسلم و حسن و حسین و علی رضی الله عنهم همگی فوت کرده اند، چنانکه شخصی بگوید یا محمد ، یا علی، یا حسین و .. و منظورش مدد خواستن و به فریا خواستن آنها باشد، قطعا مرتکب شرک اکبر شده است، زیرا او از کسی بجز الله مدد خواسته اشت در حالیکه آنها قادر به کمک نیستند.
خداوند تبارک و تعالی می فرماید:
« إِن تَدْعُوهُمْ لَا یَسْمَعُوا دُعَاءَکُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَکُمْ وَیَوْمَ الْقِیَامَهِ یَکْفُرُونَ بِشِرْکِکُمْ وَلَا یُنَبِّئُکَ مِثْلُ خَبِیرٍ»(فاطر ۱۴)
یعنی: اگر آنها را بخوانید صداى شما را نمىشنوند، و اگر بشنوند به شما پاسخ نمىگویند؛ و روز قیامت، شرک شما را منکر مىشوند، و هیچ کس مانند (خداوند آگاه و) خبیر تو را (از حقایق) با خبر نمىسازد!
با توجه به این آیه متوجه می شویم، که آنکسانی که بجز الله تعالی به فریاد و کمک خوانده می شوند، صدای مدد جویان را نمی شنوند. نکته ی مهم دیگر اینست که به فریاد خواستن غیر الله که قادر به کمک نیست، شرک است، زیرا در انتهای آیه فرموده که این به فریاد خواستن شریک قرار دادن آنها با خداست.
در حدیثی پیامبر صلی الله علیه وسلّم فرموده اند:« إِذَا سَأَلْتَ فَسَأَلِ اللَّهَ وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ» احمد (۱/۳۰۷،۳۰۳،۲۹۳) ترمذی(۲۵۱۶) و قال حسن صحیح.
( هنگام سؤال کردن از الله سؤال بکن و هنگام کمک خواستن از الله کمک بخواه).
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد وعلى آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلى یوم الدین
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت