دسته اول: سبقت گیرندگان مقرب و دسته دیگر: اصحاب یمین هستند که آنها میانه روان می باشند.
الله تعالی در چندین جای کتابش آنها را ذکر نموده است میفرماید: {إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَهُ*لَیْسَ لِوَقْعَتِهَا کَاذِبَهٌ*خَافِضَهٌ رَافِعَهٌ*إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا*وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا*فَکَانَتْ هَبَاءً مُنْبَثًّا*وَکُنْتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَهً*فَأَصْحَابُ الْمَیْمَنَهِ مَا أَصْحَابُ الْمَیْمَنَهِ*وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَهِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَهِ*وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ*أُولَئِکَ الْمُقَرَّبُونَ*فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ}( واقعه ۱- ۱۲)
«آن واقعه چون وقوع یابد در وقوع آن دروغی نیست پست کننده و بالا برنده است. چون زمین با تکان لرزنده شود و کوهها ریزه ریزه شوند و غباری پراکنده گردد و شما سه دسته شوید: اصحاب یمین کدامند اصحاب یمین؟ و یاران دست چپ کدامند یاران دست چپ؟ سبقت گیرندگان مقدمند آنان همان مقربانند در باغهای پر نعمت».
سه دسته را نام می برد.
دسته آتش و آنها اصحاب چپ هستند
و دو دسته از بهشت که به اصحاب یمین و سبقت گیرندگان مقرب تقسیم می شوند. آنها را دوباره در آخر سوره ذکر می کند و میفرماید
«اما اگر از مقربان باشد در آسایش و راحت و بهشت پر نعمت و اگر از اصحاب یمین باشد از یاران راست بر تو سلام باد».
پیامبر صلی الله علیه وسلم عمل هر دو دسته را در حدیثی که مشهور به اولیاء است و حدیثی قدسی می باشد ذکر می کند پیامبر صلی الله علیه وسلم آن را از پروردگارش روایت می کند و بخاری از ابوهریرهس روایت می کند که پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید:
خداوند متعال می فرماید: هرکس، با دوستان من دشمنی کند، من با او اعلان جنگ می نمایم. و بنده ام با هیچ چیز محبوبی نزد من به اندازه ی انجام آنچه که بر او فرض قرار داده ام، به من نزدیک نمی شود. و همچنان با انجام نوافل به من تقرب می جوید تا اینکه محبوب من قرار می گیرد. پس هنگامی که مورد محبت من قرار گرفت، من گوش، چشم، دست و پایش می شوم که بوسیله ی آنها می شنود و می بیند و می گیرد و راه می رود. و اگر از من طلب کند، به او عطا می کنم و اگر پناه بخواهد، او را پناه می دهم».
صحیح بخاری (۶۵۰۲)
نیکوکاران اصحاب یمین هستند که با انجام فرائض به خداوند تقرب می جویند و آنچه را که خداوند بر آنها واجب نموده انجام می دهند و آنچه را بر آنها حرام نموده ترک می گویند و نفسهایشان به انجام مستحبات مکلف نمی کنند و از مباحات دست برنمی دارند. اما سبقت گیرندگان مقرب به خداوند با انجام نوافل بعد از فرائض تقرب می جویند پس واجبات و مستحبات را انجام می دهند و محرمات و مکروهات را ترک می جویند پس به سوی الله تعالی با تمام آنچه بر انجام آن قادرند تقرب می جویند از آنچه باعث می شود آنها محبوب خدا شوند، انجام می دهند. خداوند آنها را بطور کامل دوست دارد، و آنها را از گناهان دور می کند و دعاهایشان را می پذیرد همانگونه که میفرماید:«ولا یزال عبدیَ یتقرب إلی بالنوافل حتى أحبه» . . «بنده ام با انجام نوافل به من تقرب می جوید تا اینکه محبوب من قرار می گیرد» تا آخر آنچه که در حدیث ذکر شده است.
وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین