نوع سوم: میانه روی اهل سنت در وعده و وعید؛ منظور از وعد و وعید سرانجام بنده در آخرت نزد خداوند متعال می باشد؛
وعده: عبارت است از نعمت هایی که خداوند متعال برای بندگان مومنش از فضل و کرم خود در بهشت جاویدان آماده کرده است.
وعید: عبارت است از عذاب آتش و سختی های آن که خداوند متعال برای کسانی تهیه دیده که از اوامر و نواهی او سرکشی می کنند.
وعیدیه می گویند: کسی که مرتکب گناه کبیره شده و بدون توبه از آن بمیرد، جاودانه در آتش می ماند. اما مرجئه در مورد چنین شخصی می گویند: وارد دوزخ نمی شود و مستحق و سزاوار دوزخ هم نیست. مرجئه قائل به عذاب هیچیک از فاسقان امت نیست. و به طور کلی هرگونه وعید و کیفری را در مورد آنها تکذیب می کند.
اهل سنت و جماعت در میان وعیدیه (خوارج) و وعدیه (مرجئه) جایگاه وسط و میانه را داراست.
اهل سنت در این زمینه می گویند: «کسی که مرتکب گناه کبیره شده و در حالی مرده که از آن توبه نکرده است مستحق آتش دوزخ می باشد اما نه برای همیشه و به صورت جاودانه؛ چرا که خداوند متعال می فرماید:«إِنَّ اللّهَ لاَ یَغْفِرُ أَن یُشْرَکَ بِهِ وَیَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَن یَشَاءُ وَمَن یُشْرِکْ بِاللّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِیمًا» (نسا: ۴۸) «بی گمان خداوند (هرگز) شرک به خود را نمی بخشد، ولی گناهان جز آن را از هرکس که خود بخواهد می بخشد. و هر که برای خدا شریکی قائل گردد، گناه بزرگی را مرتکب شده است».
بنابراین سرانجام چنین شخصی به مشیت و اراده ی الهی باز می گردد. و دلیل دیگر حدیث رسول خدا صلی الله علیه و سلم می باشد که فرمودند: «شفاعتی لاهل الکبائر من امتی»:[۱] «شفاعت من برای کسانی از امتم می باشد که مرتکب گناه کبیره شده اند». (و بدون توبه از دنیا رفته اند).
اما دلالت این حدیث از این جهت است که: از امت رسول خدا صلی الله علیه و سلم کسانی مرتکب گناهان کبیره می شوند و بر این اساس مستحق عذاب خواهند بود، اما با ارتکاب کبیره کافر نمی شوند و بر این اساس است که رسول خدا صلی الله علیه و سلم در مورد آنها شفاعت می کند.
[۱] – مسند احمد: ۱۲۷۴۵؛ ابو داود: ۴۱۱۴؛ و آلبانی در صحیح الجامع: ۳۷۱۴ آن را صحیح دانسته است.