انواع توسل (۲)

سوم اینکه: توسل جستن به خداوند به وسیله دعای مرد صالح که امید به اجابت دعای او می‌رود مانند اینکه مسلمانی پیش مردی می‌رود که در او نیکوکاری، تقوا و محافظت و ماندگار در طاعت و عبادت پروردگار را می‌بیند از او می‌خواهد که به سوی پروردگارش دعا نماید که خداوند در سختی‌اش گشایشی قرار دهد و کارش را آسان نماید.

دلیل بر مشروعیت این نوع، این است که صحابهش از پیامبر صلی الله علیه و سلم درخواست می‌کردند که برایشان بطور عموم و خصوص دعا کند.

در صحیحین از انس بن مالک رضی الله عنه روایت است که: 

مردی روز جمعه در حالیکه پیامبر صلی الله علیه و سلم مشغول خطبه بود وارد مسجد شد و مقابل رسول الله صلی الله علیه وسلم  ایستاد و گفت: ای رسول خدا دامهایمان به هلاکت رسیدند و راه‌ها از بین رفتند از خداوند در خواست کن بر ما باران بباراند. پیامبر دستش را بلند کرد و فرمود: خداوندا بر ما باران بباران، پروردگارا بر ما باران بباران، پروردگارا بر ما باران بباران. انس می‌گوید: به خدا سوگند نه در فاصله بین ما و نه در فاصله ما تا شکاف در و در هیچ جایی از آسمان ابری و حتی هیچی نبود. ناگهان از پشت آن ابری به مانند سپر آشکار شد وقتی به وسط آسمان رسید منتشر و پخش گردید سپس باران بارید. می‌گوید: به خدا سوگند شش روز، آفتاب را ندیدیم. (یعنی باران می‌بارید). سپس، در جمعه بعد، مردی از همان دروازه، وارد مسجد شد و مقابل رسول الله صلی الله علیه وسلم  که مشغول خطبه بود، ایستاد و گفت: دام‌ها هلاک شدند و راه‌ها از بین رفتند. از خدا بخواه که باران را متوقف سازد. رسول خدا صلی الله علیه و سلم دست به دعا برداشت و فرمود: «خدایا! باران را از روی ما به اطراف، پراکنده ساز و آن را  بر تپه‏ها، کوه‌ها، دره‌ها و محل روئیدن درختان، هدایت فرما. راوی می‌گوید: بی‌درنگ، باران متوقف شد و ابرها پراکنده گشتند بطوریکه هنگام بیرون آمدن از مسجد، در هوای آفتابی، به خانه‌هایمان برگشتیم. شریک می‌گوید: از انس پرسیدم: آیا او همان مرد اولی بود؟ جواب داد: نمی‌دانم».

و در صحیحین از پیامبر صلی الله علیه و سلم روایت است که ذکر نمود که در امت او هفتاد هزار نفر بدون حساب و عذاب داخل بهشت می‌شوند. و فرمود: «هُمْ الَّذِینَ لَا یَسْتَرْقُونَ وَلَا یَتَطَیَّرُونَ وَلَا یَکْتَوُونَ وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ فَقَامَ عُکَّاشَهُ بْنُ مِحْصَنٍ فَقَالَ ادْعُ اللَّهَ أَنْ یَجْعَلَنِی مِنْهُمْ فَقَالَ أَنْتَ مِنْهُمْ»^[۱] «ایشان کسانی هستند که درخواست رقیه نمی‌کنند^[۲]، فال بد نمی‌زنند، از داغ کردن پرهیز می‌نمایند^[۳] و تنها بر خدا توکل می‌کنند. عکاشه بن محصن بلند شد و گفت: ای رسول خدا از خدا بخواه که مرا از آن‌ها قرار دهد. پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند: تو از جمله آن‌ها هستی». و از آن جمله سخن پیامبر صلی الله علیه و سلم در مورد ویس قرنی است که در آن می‌فرماید: «فاسألوه أن یستغفر لکم» «از او بخواهید که برایتان طلب استغفار نماید».

و این نوع از توسل در زمان حیات از او درخواست دعا کرده می‌شود اما بعد از مرگش جایز نیست زیرا جزو عمل برای او  به حساب نمی‌آید.

 

[۱] صحیح البخاری برقم (۵۷۰۵)، وصحیح مسلم برقم (۲۱۸).

[۲] دعا خواندن برای بهبودی را رقیه می‌گویند. مترجم

[۳] نوعی طبابت است.مترجم