انصاف در جرح و تعدیل مخالف

۱- جایگاه و منزلت عالم با لغزش و اشتباه وی نادیده گرفته نمی شود اما در اشتباه و لغزشی که از وی سر زده، پیروی نمی شود. امام ابن قیم رحمه الله می گوید: «هرکس نسبت به شریعت و واقعیت دانا و آگاه باشد، قطعاً می داند که انسان بزرگواری که در اسلام از سابقه ای نیکو برخوردار است و در اسلام و در میان اهل آن از جایگاه و منزلتی برخوردار است، گاهی دچار اشتباه و لغزش می شود که در این اشتباه و لغزش مأجور می باشد. اما جایز نیست در این اشتباه و لغزش از وی پیروی شود و نیز جایز نیست مکانت و جایگاه و امامت و منزلت وی نزد مسلمانان نادیده گرفته شده و هدر تلقی شود».[۱]

به طور خلاصه باید در نظر داشت که نباید به این لغزش اعتماد کرد و از آن پیروی کرد چرا که بر خلاف شریعت می باشد. امام اوزاعی رحمه الله می گوید: «هر کس به دیدگاه های شاذ و نادر علما تمسک جوید (و طبق آنها عمل خود را تنظیم کند) از اسلام خارج می شود».[۲]

[۱] – اعلام الموقعین: ۳/۳۹۵

[۲] – ذهبی، سیر اعلام النبلاء:  ۷/۱۲۵