از جمله: سرمه کشیدن، تزریق آمپول، چکاندن قطره در مجاری ادراری، احتلام، شستشوی مَهبل (داخل فَرْج)، شیاف، استفاده از عطر، رنگ، روغن، پماد، چسبهای درمانی، مداوای زخمها، بخور، حنا، قطرهی چشم و گوش و بینی، قورت دادن آب دهان، استفراغ، حجامت، رگ زدن، خون دادن، خون دماغ، خونریزی، خون زخمها، کشیدن دندان، خروج مَذی و وَدی، غسل کردن برای خنک شدن یا نظافت، اسپری تنفسی، خمیر دندان؛ تمام این موارد روزه را باطل نمیکنند.
و آمپول چون برای مداوا و نه تغذیه باشد، روزه را باطل نمیکند مانند انسولین و مانند آن؛ هرچند به تاخیر انداختن آن تا شب بهتر است. همچنین قرصهای زیر زبانی که برای درمان بیماریهای قلبی استفاده میشود، روزه را باطل نمیکند؛ زیرا چیزی از آنها وارد شکم نمیشود بلکه در دهان مکیده میشوند و از این جهت شبیه مضمضه کردن است اما به این شرط که چیزی از آن قورت داده نشود.
دوربین پزشکان که برای بررسی معده و مشکلات آن از طریق دهان وارد حلق و از آنجا وارد مری و سپس معده میکنند (آندوسکوپی) روزه را باطل نمیکند. مگر زمانی که آغشته به مادهای لغزنده و مغذی باشد تا اینکه به راحتی وارد معده شود که در این صورت باعث ابطال روزه میشود. (در اصطلاح گاستروسکوپی)
بیحسی موضعی برخی از اعضا روزه را باطل نمیکند؛ تفاوتی نمیکند از طریق بو کشیدن باشد یا از طریق وارد کردن سوزنی خشک زیر پوست یا تزریق وریدی؛ تمام این موارد روزه را باطل نمیکند؛ زیرا موضعی هستند و وارد شکم نمیشوند و عقل و خرد به همراه آنها زایل نمیشود. اما اگر بیهوشی چنان باشد که بیمار تمام روز به هوش نیاید، در این صورت روزهاش صحیح نیست و اگر بخشی از روز به هوش آید، روزهاش صحیح است.
آنژیوپلاستی (بالُن زدن) رگها نیز روزه را باطل نمیکند؛ زیرا مصداق خوردن و نوشیدن نیستند.
تلقیح مصنوعی در رحم زن روزه را باطل نمیکند اما خروج منی از مرد برای انجام عمل تلقیح روزهاش را باطل میکند و تفاوتی نمیکند که خود باعث خارج شدن آن از بدن شود یا اینکه از بدن او خارج کنند.
هیستروسکوپی[۱] روزه را باطل نمیکند. همچنین استفاده از آیودی[۲] برای زنان، روزه را باطل نمیکند.
و رطوبتها و خونی که به هنگام معاینه از فرج بیرون میآید، روزه را باطل نمیکند؛ زیرا فقط خون حیض و نفاس است که روزه را باطل میکند.
تنقیه[۳] نیز روزه را باطل نمیکند مگر زمانی که مواد غذایی یا آب به همراه داشته باشد.
الله متعال میفرماید: ﴿یُرِیدُ ٱللَّهُ بِکُمُ ٱلۡیُسۡرَ وَلَا یُرِیدُ بِکُمُ ٱلۡعُسۡرَ وَلِتُکۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰکُمۡ وَلَعَلَّکُمۡ تَشۡکُرُونَ﴾ [البقره: ۱۸۵] «الله [با بیان این احکام،] برایتان آسانی میخواهد و دشواری نمیخواهد تا [بتوانید روزهداری در ماه رمضان] را کامل کنید و الله را برای آنکه شما را هدایت کرده است، به بزرگی یاد کنید؛ باشد که شکر گزارید».
[۱]– نوعی عمل جراحی است که به پزشک اجازه میدهد بتواند داخل رحم زن را برای تشخیص علت خونریزیهای غیر طبیعی و نیز برخی از اشکالات در ساختمان رحم بررسی کند. این عمل با استفاده از هیستروسکوپ که یک لولهی باریک مجهز به دوربین و چراغ میباشد، انجام میشود. که از طریق واژن و از دهانه رحم وارد رحم میشود. هیستروسکوپی میتواند جهت تشخیص یا برای جراحی باشد.
[۲]– ای یودی(IUD) وسیله کوچکی است که برای جلوگیری از بارداری، توسط پزشک یا ماما در داخل رحم زنان قرار داده میشود.
[۳]– تنقیه یا اماله به فرو کردن آب یا هر مایع دیگر به داخل رودهی بزرگ از راه مقعد، جهت پاک کردن روده از پلیدی و غائط دیر مانده و فساد انگیز گفته میشود.