امر خداوند به عبادت

خداوند متعال موجودی به نام انسان خلق نمود و آن را به بهترین وجه قرار داد و بر خود به این واسطه آفرین گفت، و این مقدار فهم ماست پس او را خلیفه خود در زمین قرار داد و فرمود که: «انس و جن را تنها برای عبادت خودآفریدم». ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِیَعۡبُدُونِ ۵۶﴾ [الذاریات: ۵۶].

آنطور که از قرآن و سایر کتب آسمانی بر می‌آید واضح است خداوند هیچ نیازی به عبادت بندگان ندارد و غنیِ ستوده صفات است و زمانی بر روزگار گذشت که انسان شیء قابل ذکری نبود یعنی هیچ نبود نه پیامبری بود نه امامی نه انسانی دیگر ﴿هَلۡ أَتَىٰ عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ حِینٞ مِّنَ ٱلدَّهۡرِ لَمۡ یَکُن شَیۡ‍ٔٗا مَّذۡکُورًا ١﴾ [الانسان: ۱]. «به راستى که بر انسان مدت زمانى گذشته است که چیزى قابل ذکر نبود». در آن زمان نه ملائکه‌ای و نه جنی و نه موجودات دیگری که ما نمی‌دانیم در خلق و تدبیر امور عالم دخالتی نداشت و پس از خلق انسان و امر به عبادت هیچ موجودی اعم از ملائکه و جن و انس را برای ادامه خلق سایر اشیاء و موجودات و عوالمی که ما نمی‌دانیم و همچنین در تدبیر این عوالم و امور آن‌ها به کمک نگرفت و نخواهد گرفت، چرا که او قادر به ذات و مدبر کل است و اگر همه موجودات اعم از ملائک و جن و انس و چیزهای دیگری که ما نمی‌دانیم هلاک کند در آفرینش مجدد موجودات دیگر، هیچ مددکار، همدم و مشاوری احتیاج ندارد. همو با آن قدرت امر به عبادت انسان نمود و فرمود: دائم در عبادت و تقدیس و تحمید من باش تا آنگاه که مرگ یعنی زمان رفتن تو از این زمان تا وقت معین برسد ﴿وَٱعۡبُدۡ رَبَّکَ حَتَّىٰ یَأۡتِیَکَ ٱلۡیَقِینُ ٩٩﴾ [الحجر: ۹۹]. «و پروردگارت را تا هنگامى که مرگ به تو رسد، پرستش کن».

از آنجا که هدف خلقت امتحان عبودیت جن و انس بود می‌بایست این مطلب به گوش برسد تا برهانی غیر قابل انکار برای عمل باشد لذا خداوند از طرق مختلف از جمله، وحی انسان را متوجه این امر کرد و از او خواست تا تنها او را عبادت کند ﴿إِیَّاکَ نَعۡبُدُ وَإِیَّاکَ نَسۡتَعِینُ ۵﴾ [الفاتحه: ۵]. ﴿أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ﴾ [النحل: ۳۶ و النمل: ۴۵ و المؤمنون: ۲۳ و ۳۲]. ﴿أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَ﴾ [فصلت: ۱۴]. ﴿فَلۡیَعۡبُدُواْ﴾ [قریش: ۳].  ﴿وَٱعۡبُدۡ﴾ [الحجر: ۹۹]. ﴿وَأَنِ ٱعۡبُدُونِی﴾ [یس: ۶۱].  ﴿أَعۡبُدُ ٱللَّهَ﴾ [یونس: ۱۰۴]. ﴿فَٱعۡبُدِ ٱللَّهَ﴾ [الزمر: ۲]. ﴿أَعۡبُدَ ٱللَّهَ﴾ [الزمر: ۱۱]. ﴿أَعۡبُدُ مُخۡلِصٗا﴾ [الزمر: ۱۴]. ﴿فَٱعۡبُدۡ﴾ [الزمر: ۶۶]. و تمام پیامبران برای ابلاغ این پیام دعوت می‌دادند ﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِکَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِیٓ إِلَیۡهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدُونِ ٢۵﴾ [الأنبیاء: ۲۵]. «و هیچ رسولى را پیش از تو نفرستادیم مگر آنکه به او وحى مى‏کردیم که معبود [راستینى‏] جز من نیست، پس مرا بپرستید». همچنین آیات دیگری بر این موضوع اشاره دارند از جمله (غافر یا مؤمن ۱۴، ۶۰، ۶۶ و هود ۲۶، ۵۰، ۶۱، ۸۴ و رعد ۳۶) و بسیاری دیگر که به این موضوع اشاره دارد و از طرفی همه جای دنیا برای عبادت قرار داده شده اگر جایی عبادت خالصانه الله تعالی مشکل بود به جایی دیگری باید رفت تا در عبادت مشکلی پیش نیاید. آیه ۵۶ سوره عنکبوت و آیاتی دیگر به این موضوع اشاره دارد. [الأعراف: ۲۰۶]. و این موضوع متذکر انسان شده که همه موجودات از بی‌جان یا جاندار در ذکر و یاد الله تعالی مشغولند. [النور: ۴۱].