وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
مرابطین، از دعوت به تشکیل حکومت
شیخ عبدالله بن یاسین توانست به روش خود مردانی صحرانشین را که از نظم و تمدن به دور بودند بر اساس تربیت ایمانی و نظم و انضباط بار بیاورد. همانطور که پیش‌تر بیان کردیم، با زیاد شدن شاگردان عبدالله بن یاسین، وی گروهی از آنان را برای دعوت به نزد اقوامشان فرستاد. همینطور آنان را دسته دسته نمود و بر هر دسته امیری قرار داد.
با وجود دعوت و فرستادن نمایندگان به نزد قبایل گوناگون، سران قبایل همچنان از پذیرش احکام شریعت و ترک مظاهر انحطاط اخلاقی خودداری می‌کردند. مشکل دیگری که سران قبایل به وجود آورده بودند تفرقه و جنگ‌های داخلی و نا امنی بود که منطقه‌ی غرب آفریقا و موریتانی به شدت از آن رنج می‌برد. #عبدالله_بن_یاسین می‌دانست با ادامه‌ی این وضعیت وحدت مسلمانان امری دور از دسترس است. بنابراین خود برای دعوت قبایل به نزد آنان رفت اما موضع آنان تفاوتی نکرد و از پذیرش مبادی اسلام و اتحاد سر باز زدند.
اینجا بود که مرحله‌ی دوم فعالیت جنبش مرابطین یعنی جهاد نظامی آغاز شد. این مرحله همراه بود با تشکیل یک دولت توسط آن‌ها. مرابطین علاوه بر زکات نوعی مالیات را نیز به بیت المال پرداخت می‌کردند. این اموال صرف برپاسازی دولت و نشر علم و خرید اسلحه و اسب می‌شد.
با فراهم شدن شرایط مرابطین به نبرد قبایل متخاصم پرداختند و توانستند پس از یک جهاد داخلی همه‌ی قبایل «صنهاجه» را تحت دولت خویش و حکم کتاب و سنت در آورند. نخستین اقدام عبدالله بن یاسین پس از اتحاد قبایل، ساخت یک بیت المال برای آنان و نشر علم بود.
سپس مرابطین به جهاد خارجی با سرزمین‌های مجاور توجه نمودند. آنان توانستند قبایل بزرگ بربر را تحت کنترل در آورند، در نتیجه راه‌ها امن شد و نماز و زکات برپا گردید و امنیت به آن منطقه‌ی وسیع از غرب آفریقا بازگشت.
محبت ابن یاسین در دل مردم نشست و به حفظ فتاوا و دروس وی پرداختند و دعوت مرابطین به سرعت در مناطق وسیعی از سرزمین‌های اطراف گسترش یافت.
در اثنای جهاد امیر یحیی بن ابراهیم درگذشت (بر اساس روایتی به شهادت رسید) و مردم خواستند امیری از قبیله‌ی وی برگزینند، اما شیخ عبدالله این تعصب قبیله‌ای را نپسندید و پیشنهاد داد برای انتخاب امیری برای مرابطین شورایی تشکیل دهند و بنابر نظر شوری یحیی بن عمر لمتونی به امارت مرابطین برگزیده شده. وی چنانکه قبلا بیان کردیم با چند هزار تن از مردان قبیله‌اش به شیخ عبدالله بن یاسین پیوسته بود. یحیی بن عمر لمتونی توانست در مدت اندک امارت خود بر مناطق وسیعی از سرزمین‌های صحرا چیره شود و سپس سرزمین‌های سودان غربی را بگشاید. ایشان در سال ۴۴۸ هجری به شهادت رسید.
پس از یحیی بن عمر، برادرش ابوبکر بن عمر که مردی صالح و باتقوا بود به امارت مرابطین برگزیده شد. وی پسر عمویش «یوسف بن تاشفین» را در راس لشکرش قرار داد. مرابطین در دوران وی نیز به جهادشان ادامه دادند و توانستند مناطق وسیع دیگری را تحت کنترل گیرند.
در دوران امارت ابوبکر بن عمر، مرابطین به نبرد قبایل «برغواطه» در مغرب رفتند. این قبایل بسیار پرتعداد و بر دینی عجیب بودند که مخلوطی از اسلام و یهودیت و جادوگری و بت پرستی بود. آنان ازدواج با بیش از چهار زن را برای مردان خود حلال می‌شمردند، جادوگری می‌کردند و خوردن سر حیوان و همینطور مرغ را حرام می‌شمردند. بر همین اساس ابن یاسین جهاد آنان را بر دیگر مناطق مقدم دانست.
نبرد با برغواطه یکی از سخت‌ترین مراحل جهاد مرابطین بود که به شهادت امام عبدالله بن یاسین انجامید. عبدالله بن یاسین پس از عمری دعوت و تربیت گروهی از علما و مجاهدین و تاسیس یک حکومت قدرتمند اسلامی دیده از جهان فرو بست، هرچند این پایان دعوت او نبود. سرانجام مرابطین به فرماندهی ابوبکر بن عمر توانستند بر قبایل برغواطه پیروز شوند و این دین به طور کامل از مغرب برچیده شد. این پیروزی راه را برای اتحاد کامل مناطق مغرب مهیا ساخت.
در سال ۴۵۳ هجری ابوبکر بن عمر از وقوع فتنه‌ای در میان قوم خود در صحرا آگاهی یافت و راهی نبود جز آنکه خود برای اصلاح امور به آنجا برود. اما باید کسی را به جای خود می‌گذاشت… سرانجام پس از نماز و توسل به الله عزوجل و دعا و مشورت با اهل رای، اختیار بر فرماندهی شجاع و توانا و عادل، «#یوسف_بن_تاشفین» افتاد.
جالب آن است که ابوبکر ابن عمر برای آنکه همسرش رنج سفر در صحرا را تحمل نکند او را طلاق داد تا خود به تنهایی به این سفر برود. وی پس از خاموش ساختن فتنه دیگر به شمال برنگشت و به جهاد و دعوت در میان قبایلی پرداخت که اسلام به آن‌ها نرسیده بود… بدین تربیت یوسف بن تاشفین در شمال و ابوبکر بن عمر لمتونی در جنوب به جهاد و دعوت و گسترش حکومت #مرابطین ادامه می‌دادند.
ابوبکر پس از پانزده سال جهاد و دعوت در مناطق جنوب سنگال و آفریقای مرکزی و کامرون و گینه و مناطق بسیار وسیع دیگر به شمال بازگشت و دید مردی که پانزده سال پیش به جای خود گمارده توانسته مغرب و الجزایر و تونس و سنگال و موریتانی را تحت یک حکومت در آورد و چند هزار سرباز وی هم اکنون صدهزار سوار شده‌اند. علاوه بر این توانسته دعوت اسلام را دوباره احیا کند و شهر مراکش را بنا نماید. اما با این وجود چیزی از صلاح و تقوای او کم نشده بود.
همه‌ی این‌ها باعث شد ابوبکر بن عمر لمتونی حکومت را به وی واگذارد و پس از سفارش او به تقوای پرورگار و عدالت در میان مردم، خود به دعوت در جنگل‌های و بیشه‌های آفریقا بازگشت… وی سرانجام بر اثر اصابت یک تیر زهرآگین توسط بت پرستان مناطق جنوب سودان به شهادت رسید.
با آغاز امارت یوسف بن تاشفین، دولت مرابطین یا «نقاب پوشان» آنطور که برخی از کتب تاریخ از آنان نام برده‌اند، بر تونس، مراکش، الجزایر، موریتانی، سنگال، گامبیا، گابون، بورکینافاسو، آفریقای مرکزی، نیجریه و نیجر، گینه‌ی بیسائو، سیرالئون، بنین، توگو، غنا، مالی، لیبریا، کامرون، و بخش‌هایی از لیبی تسلط یابد. چیزی تقریبا بیش از یک سوم قاره‌ی آفریقا توسط مردانی فتح شد که کار علم و دعوت را از یک خیمه در جزیره‌ای کوچک در سنگال آغاز کرده بودند… اما این پایان کار مرابطین نبود، وضعیت بد #اندلس و بی‌کفایتی ملوک الطوائف باعث شده بود سقوط این سرزمین اسلامی تنها مساله‌ی وقت باشد…
ملوک الطوائف که سقوط مناطق خود را نزدیک می‌دیدند به یوسف بن تاشفین نامه نوشته و از وی تقاضای کمک کردند.
صر شقوبیه (سگوبیا) واقع در اسپانیای کنونی دژی است که توسط مرابطین در سال ۱۱۲۲ میلادی بنا شده و بخشی از شهر قدیمی سگوبیا است.
قصر شقوبیه (Alcázar de Segovia) بخشی از میراث جهانی یونسکو است و هم اکنون به عنوان موزه‌ی تاریخ فرهنگ مورد بازدید عموم مردم است. این بنا یکی از مشهورترین آثار تاریخی حال حاضر اسپانیا و از جاذبه‌های گردشگری این کشور است.
مرابطین سلسله‌ای مسلمان بودند که از مناطق غرب قاره‌ی آفریقا (جنوب #موریتانی) سربر آورده و به تدریج امپراطوری عظیمی را در غرب آفریقا و اندلس بنا کردند.