وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
الله متعال پیامبران را فرستاد، و کتاب‌ها را نازل نمود، تا او تعالی به یکتایی و بدون شریک پرستش شود، و تا با آنچه خودش برای مردم مشروع نموده و در کتابش یا بر زبان رسولش بیان داشته است، عبادت گردد نه با آنچه مردم خود اختراع نموده و بدعت گذاری کرده‌اند.
الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَمَآ ءَاتَىٰکُمُ ٱلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَىٰکُمۡ عَنۡهُ فَٱنتَهُواْۚ﴾ [الحشر: ۷]. «چیزهایی را که پیغمبر برای شما آورده است بگیرید (و به آن عمل کنید) و از چیزهایی که شما را از آن باز داشته است، دست بکشید».
و می‌فرماید: ﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِیُطَاعَ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ﴾ [النساء: ۶۴]. «و هیچ پیغمبری را نفرستاده‌ایم مگر بدین منظور که از او – به فرمان الله – اطاعت شود».
پس همانا الله پیامبران را فرستاده است، تا آنچه را خود دوست دارد که بدانگونه پرستیده شود، برای ما بیان کنند، و آنچه را که خود پسندیده تا با آن به او تقرب جوییم برای ما آشکار نموده و ابلاغ کنند. و همین را رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: «هیچ چیزی نیست که شما را به بهشت نزدیک کند مگر اینکه شما را به آن امر نموده‌ام، و هیچ چیزی نیست که شما را بسوی جهنم می‌کشاند مگر اینکه شما را از آن نهی نموده‌ام»[۱].
و رسول الله صلی الله علیه و سلم با فصاحت و بلاغت کامل این مسئله را بیان نموده‌اند، و رسول الله صلی الله علیه و سلم زمانی دار فانی را وداع نمود که دین را کامل نمود و جایی در دین مبین اسلام نماند که نیاز به زیادت و اضافات داشته باشد، پروردگار متعال می‌فرماید: ﴿ٱلۡیَوۡمَ أَکۡمَلۡتُ لَکُمۡ دِینَکُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَیۡکُمۡ نِعۡمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِینٗاۚ﴾ [المائده: ۳]. «امروز دین شما را برایتان کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را برای شما بحیث دین پسندیدم».
پس هر کس در پی هدایت و طلب سعادت است بر او لازم است که عباداتی را که رسول الله صلی الله علیه و سلم تشریع نموده است، بدون زیادتی و نقصان بپیماید.
و همانا رسول الله صلی الله علیه و سلم ما را از ایجاد امور نوپیدایی که با آن الله را پرستش کنیم، بدون آنکه آن را جنابشان برای ما تشریع نموده باشد؛ به شدت برحذر داشته است. ایشان می‌فرمایند: «مَنْ أَحْدَثَ فِی أَمْرِنَا هَذَا مَا لَیْسَ مِنْهُ; فَهُوَ رَدٌّ»[۲] یعنی: هر کس در دین ما چیزی پدید آورد که از دین نیست، آن عمل مردود است. و در لفظ دیگر آمده است: «مَنْ عَمِلَ عَمَلًا لَیْسَ عَلَیْهِ أَمْرُنَا فَهُوَ رَدٌّ»[۳] یعنی: هر کس عملی را انجام دهد که بر وفق دین ما نباشد، آن عمل مردود است، یعنی: آن عمل به صاحبش بر گشت می‌خورد و هرگز مورد قبول واقع نمی‌گردد.
این حدیث در مردود بودن هر عبادتی که امر شریعت رسول الله صلی الله علیه و سلم بر آن نبوده و برای امت تشریع نفرموده است؛ صریح و واضح می‌باشد، و باز رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: «همانا هر کس از شما بعد از من زنده بماند، اختلاف زیادی خواهد دید، پس بر شما لازم است که بر سنت من و سنت خلفای راشدین مهدیین بعد از من تمسک جویید، و با داندان‌ها بدان چنگ بزنید، و بر شما لازم است که از امور جدید و نوپیدا در دین بپرهیزید، زیرا هر امر جدیدی در دین بدعت بوده، و هر بدعتی ضلالت و گمراهی را در پی دارد»[۴].
امور جدید همان چیزهایی است که با آن‌ها مردم پروردگارشان را می‌پرستند، بدون اینکه رسول الله صلی الله علیه و سلم آن را تشریع نموده باشد. پس بدعت عملی مردود و غیر قابل قبول است، گرچه فرد، با آن عمل قصد رضای الله را هم داشته باشد.
فضیل بن عیاض در تفسیر این آیه کریمه: ﴿لِیَبۡلُوَکُمۡ أَیُّکُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۚ﴾ [الملک: ۲]. «تا شما را بیازماید کدامتان کارتان بهتر و نیکوتر خواهد بود»، می‌گوید: «احسن عملا یعنی: با اخلاص‌ترین و صحیح‌ترین عمل، پس هر عملی که خالص باشد و صحیح نباشد، قبول نمی‌شود و این چنین اگر عمل صحیح باشد و خالص نباشد باز هم قبول نمی‌شود، تا اینکه هم خالص و هم صحیح باشد. و خالص وقتی است که تنها برای الله باشد، و صحیح آنگاه است که مطابق با سنت و روش رسول الله صلی الله علیه و سلم باشد»[۵].
[۱]– این حدیث را حاکم در مستدرک (۲/۵)، و دیگران روایت نموده‌اند، و آلبانی آن را تصحیح کرده است.
[۲]– بخاری این حدیث را با شماره (۲۵۵۰) و مسلم با شماره (۱۷۱۸) در کتاب صحیح خود روایت کرده‌اند.
[۳]– مسلم این حدیث را با شماره (۱۷۱۹) در کتاب صحیح خود روایت کرده است.
[۴]– این حدیث را احمد (۴/۱۲۶)، و ابو داود (۴/۲۰۰)، و ترمذی (۵/۴۴)، و ابن ماجه (۱/۱۸)، روایت کرده‌اند و ترمذی گفته است: حدیث حسن صحیح. و حاکم و ابن حبان و دیگران این حدیث را تصحیح نموده‌اند.
[۵]– ابو نعیم در کتاب حلیه الأولیاء (۸/۹۵) و نیز دیگران این روایت را نقل کرده‌اند.