الخَلَف در قرآن کریم

در قرآن کریم کلمه ­ی «الخلف» تنها در یک مدلول به کار رفته است و به کسی اطلاق می­ شود که جانشین پیش از خود شده باشد.[۱]

خداوند متعال می­ فرماید: «وَلَوْ نَشَاء لَجَعَلْنَا مِنکُم مَّلَائِکَهً فِی الْأَرْضِ یَخْلُفُونَ» (زخرف: ۶۰) «و اگر می‌خواستیم به جای شما فرشتگانی قرار می‌دادیم که در (روی) زمین جانشین (شما) باشند.» فرشتگان عصیان و نافرمانی نمی­ کنند لذا جانشینان نیکی خواهند بود.

و حکایت خداوند از موسی علیه ­السلام چنین است که می­ فرماید: «اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی»: (اعراف: ۱۴۲) «جانشین من در میان قوم من باش». و جانشین پیامبر جز در خیر و خوبی نمی ­باشند.

از این­ رو رابطه­ ی سلف با خلف در قرآن کریم از دو جهت است:

الف) بر همان راه و روش سلف بودند.

ب) از نظر زمانی پس از آنها بودند.

و این مساله یادآور اصل بزرگی می­ باشد و آن اینکه: «هرکس پس از سلف بوده و بر راه و روش آنها، از جمله خَلَف است. و کسانی که از نظر زمانی پس از سلف بودند اما بر راه و روش نیکوی آنها نبودند، همان خلف با سکون لام می­ باشند.»

 

[۱] – تفسیر التسهیل، ص: ۱۹، حرف الحاء، تفسیر معانی اللغات.

مقاله پیشنهادی

نشانه‌های مرگ

مرگ انسان با افتادن و شل شدن دو طرف گیج‌گاه، کج شدن بینی، افتادن دست‌ها، …