اهل سنت آثار و پژوهشهای گرانمایه و پر برکتی در این زمینه دارند، که مایهی شادابی دل و درون است و به خوبی تمسک و پایبندی سلف صالح را به کتاب و سنت پیامبرشان به نمایش گذاشته است، در ادامه به نمونههایی از این گفتارها اشاره میشود:
از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که فرمود: «از آثار و سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم تبعیت و پیروی کنید و هرگز به بدعت نزدیک نشوید، همین شما را کفایت میکند»[۱].
و فرمود: «ما صرفاً اقتدا میکنیم و از خود کاری انجام نمیدهیم و از سنت پیامبرمان صلی الله علیه و سلم تبعیت و پیروی میکنیم و به بدعت روی نمیآوریم؛ تا زمانی که به سنت ملتزم و پایبندیم، هرگز گمراه نخواهیم شد»[۲].
و فرمود: «هر کس از شما خواهان پیروی و اقتدا است، به یاران رسول الله صلی الله علیه و سلم اقتدا کند، زیرا آنان قلبی نیکوکار و پرهیزگار و علم و دانشی عمیق و گسترده داشتند و از تکلف بدور و راه یافتهترین مردمان و بهترین آنان از نظر حال و روز بودند، آنان گروهی بودند که الله -تعالی- برای همراهی رسولش صلی الله علیه و سلم و برپایی دینش برگزید، از این رو به فضل و برتریشان اعتراف کنید و قدرشان را بدانید و از آثارشان تبعیت و پیروی کنید، زیرا آنان بر شاهراه هدایت قرار گرفته بودند»[۳].
و اوزاعی گوید: «به سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم پایبند باشید و بر آن استقامت بورزید و در چیزهایی که یارانش از آن سخنی بمیان نیاوردهاند، یا در اظهار نظر در این باره توقف کردهاند، شما نیز سخن مگویید و از بیان هرآنچه امتناع ورزیدهاند شما نیز امتناع کنید و برنامه و راه و روش سلف صالح را در پیش گیرید، زیرا همین شما را کفایت میکند»[۴].
به ابوحنیفه گفتند: نظرت دربارهی متکلمینی که دربارهی اعراض، [جواهر] و اجسام سخن میگویند چیست؟ فرمود: «اینها گفتههای فلاسفه است، به آنها توجه نکنید و پایبند راه و روش سلف باشید و از هر نوپدیدی درامر دین برحذر باشید، زیرا آنها بدعتند و سرانجام بدعت گمراهی و تباهی است»[۵].
[۱]– شرح أصول اعتقاد أهل السنه، لالکایی: حدیث ۱۰۴٫
[۲]– شرح أصول اعتقاد أهل السنه، لالکایی: حدیث ۱۰۶٫
[۳]– جامع بیان العلم وفضله، ابن عبدالبر: ۲/۹۷٫
[۴]– الشریعه، آجری: ص: ۵۸٫
[۵]-صون الـمنطق من الکلام: سیوطی، ص ۳۲ و ص ۳۳۲٫