اقرار امام شافعی رحمه الله به ترک گفته‌های او اگر مخالف با کتاب (قرآن) و سنّت (احادیث) باشد

شایسته ذکر است که بگوئیم همانا امامان اربعه آنان خود اقرار کرده‌اند، به آنچه که ما دعوت به آن می‌کنیم از حکم کردن و قضاوت کتاب و سنّت در رابطه با مسائل اختلافی و اینکه آرا و نظرات و اجتهادات آنان را ترک کنیم هرگاه ثابت شد که آن‌ها مخالف با قرآن و سنّت هستند و همانا خداوند به غیر از تبعیت از دستورات رسول او چیزی را بر مردم فرض نکرده است.

 

• امام شافعی (رحمه الله) می‌گوید:»کسی که من او را به علم نسبت داده باشم یا عموم مردم او را به علم نسبت داده باشند، یا خود را به علم نسبت دهد شنیده باشم خلاف این گفته باشد که همانا تبعیت از امر رسول الله ص و تسلیم حکم او شدن، چیزی است که خداوند فرض کرده است و خداوند –تبارک و تعالی- به غیر از خود هیچ کس را به عنوان تبعیت از خود قرار نداده است، و گفته هیچ کس اطاعت نمی‌شود مگر آنچه را که کتاب الله -جل جلاله- یا سنّت رسول خداص ملزم به اطاعت از آن کرده است و هر آنچه که غیر از این دوتاست تبع و پیرو کتاب و سنّت هستند، و همانا آنچه که بر ماو کسانی که بعداز ما می‌آیند و آنان که قبل ازما بوده‌اند، فرض است. قبول یا پذیرش خبر از جانب رسول اللهص است و بس»[۱].
• و همچنین که امام شافعی (رض) می‌فرماید: «هیچ کس نیست که سنتی از سنت‌های رسول را ببیند یا بشنود ولی از آن فاصله بگیرد و یا دور شود و یا آن را فراموش کند.»[۲]
• مجددا می‌فرماید: «تمامی علماء و مجهتدین براین عقیده و باورند که هرگاه سنّتی از سنت‌های رسول اللهص برای کسی روشن و ثابت شود، شایسته نیست که بخاطر قول یا گفته کسی، آن را کنار بگذارد.»[۳]
• می‌فرماید: هرگاه صحت حدیثی ثابت شد آن حدیث صحیح مذهب من است»[۴] «هر مساله و موضوعی که در آن صحّت خبر رسول اللهص به نزد اهل حدیث خلاف آنچه را که من گفته ام ثابت شود، من ازگفته خود در مدت زمان حیاتم و بعد از مرگم، بر می‌گردم.»[۵]

۱- إیقاظ الهمم:۱۰۴٫

۲- الإیقاظ ، ص ۹۹٫

۳- الإیقاظ ،ص ۱۱۴٫

۴- صفه صلاه النبی،ص۳۰٫

۵- صفه الصلاه ،ص ۳۳٫