اصطلاحات فقهی امام احمد (۳)

 

۳- «اصطلاحات تحریم»

این قول امام احمد: «هذا حرام»، بیانگر «حرمت صریح» است. و اگر امام احمد «هذا حرام» گفت و پس ازآن «اکرهه» یا «لا یعجبنی» گوید، این اصطلاحات دال بر «حرمت» می‌باشد و برخی نیز گفته‌اند: این اصطلاحات بیانگر «کراهیت» هستند.[۱]

و اگر «أکره کذا» یا «لا یعجبنی» یا «لا أحبه» یا «لا أستحسنه» و یا «یفعل السائل کذا احتیاطا» گوید، برخی از علماء بر این باورند که تمام این اصلاحات، بیانگر «تحریم» می‌باشند و برخی نیز بر این قائل‌اند که این اصطلاحات، دال بر «مکروه تنزیهی» می‌باشند.

«ابن حمدان» می‌گوید:[۲] «بهتر است که به قرائن نظر شود، اگر این قرائن بر «وجوب» یا «نُدب» یا «تحریم» یا «کراهت» و یا «اباحت» دلالت کند بر همان معنی حمل می‌شود، برابر است که این اصطلاحات در اول کلام، ذکر شوند و یا در وسط کلام و یا در آخر کلام.

و ظاهر این اصطلاحات: «أخشی» یا «أخاف ان یکون…» و یا «لا یکون»، دال بر «ممنوعیت» می‌باشد چنان‌که بدین نکته «علامه مرداوی» نیز اشاره کرده است.[۳]

و برخی نیز می‌گویند: این اصطلاحات دال بر توقف در مسئله هستند.

[۱]– الانصاف ( ۱۲/۲۴۸)

[۲]– صفه الفتوی ص ۳۹

[۳]– الانصاف ( ۱۲/۲۴۹)