از هر آنچه شمارا منع کردم پرهیز نمایید (۱)

[فوائد من کتاب هل شکرت الله علی نعمه]

از ابو هریره رضی الله عنه روایت است که گفت: از رسول الله شنیدم که فرمودند:

مَا نَهَیْتُکُمْ عَنْهُ فَاجْتَنِبُوهُ وَمَا أَمَرْتُکُمْ بِهِ فَافْعَلُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ فَإِنَّمَا أَهْلَکَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ کَثْرَهُ مَسَائِلِهِمْ وَاخْتِلَافُهُمْ عَلَى أَنْبِیَائِهِمْ.

هر آنچه شما را از آن منع کردم پرهیز نمایید و آنچه شما را به انجام آن امر کردم به اندازه توانایی به آن مبادرت ورزید. براستی آنهایی که قبل از شما بودند به علت زیاده روی در سؤال کردن و اختلافشان در مورد پیامبران هلاک شدند.

شرح حدیث:

به راستی که خداوند سبحان برای بشریت اسلام را به عنوان دین برگزید و به آن راضی شد و آن را دین آخر و خاتم قرار داد بگونه ای که جز اسلام را از کسی، به عنوان دین نمی پذیرد. و از بزرگی و عظمت این دین برپایی آن بر امر به نیکی و نهی از بدی می باشد یعنی اینکه به تمام خوبی ها و فضیلتها، امر و از تمام رذایل و پستی ها نهی می نماید و آوردن این حدیث نبوی در اینجا برای بیان و توضیح دیدگاه صحیح این اوامر و نواهی می باشد.

در صحیح مسلم بیان سبب و علت روایت این حدیث اینگونه آمده است که: از ابوهریره روایت است که گفت: رسول الله برای ما موعظه می کرد.

فرمود:أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ فَرَضَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ الْحَجَّ فَحُجُّوا.

ای مردم خداوند حج را بر شما واجب کرده است پس حج را ادا کنید. مردی گفت: ای رسول الله آیا هر سال بر ما واجب است؟ پیامبرعلیه الصلاه والسلام سکوت نمود. تا آنجا که مرد سؤالش را سه بار تکرار کرد. رسول الله فرمودند:لَوْ قُلْتُ نَعَمْ لَوَجَبَتْ وَلَمَا اسْتَطَعْتُمْ.اگر می گفتم بلی آن بر شما واجب می شد اما به اندازه توانایی آن را به جا آورید

سپس فرمودند:ذَرُونِی مَا تَرَکْتُکُمْ فَإِنَّمَا هَلَکَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ بِکَثْرَهِ سُؤَالِهِمْ وَاخْتِلَافِهِمْ عَلَى أَنْبِیَائِهِمْ فَإِذَا أَمَرْتُکُمْ بِشَیْءٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَإِذَا نَهَیْتُکُمْ عَنْ شَیْءٍ فَدَعُوهُ.

در مورد چیزهایی که از شما واگذاشته ام چیزی نپرسید. کسانی که پیش از شما بودند بخاطر زیاد سؤال کردن، و اختلاف بر سر پیامبرانشان، هلاک شدند هرگاه شما را به چیزی امر کردم آن را به اندازه توان و قدرتتان انجام دهید و اگر شما را از چیزی نهی کردم آن را رها کنید و در روایت دیگری می فرماید:( ذَرُونِی مَا تَرَکْتُکُمْ) در مورد چیزهایی که از شما واگذاشته ام چیزی نپرسید. پس اصحابش را به ترک سؤال از آنچه به آن نیازی نیست راهنمایی و ارشاد می نماید.