وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
آیا اذکار مشخصی پس از هر دو رکعت نماز تراویح وجود دارد که خواندن آنها سنت باشد؟
الحمدلله،
اذکار جزو عبادات محسوب می شود،
و قاعده در عبادات چنین است که:
هر نوع عمل و گفتاری که بعنوان عبادت انجام می شود ممنوع است
مگر آنکه جواز آن از سوی شرع
(قرآن و احادیث صحیح) وارد شده باشد.
بنابراین جایز نیست که اذکار و اورادی را قبل یا بعد از نماز خواند، مگر آنکه خواندن آن اذکار در محل و وقت خود مجوز شرعی داشته باشند.
و با وجود آنکه پیامبر صلی الله علیه وسلم
و اصحابش نماز شب و تراویح را به تنهایی یا بصورت جماعت می خواندند،
اما دیده نشده یا در هیچ حدیث صحیحی وارد نشده که در زمان پیامبر صلی الله علیه وسلم و خلفای راشدین بعد از هر دو یا چهار رکعت نماز تراویح اذکار خاصی را خوانده باشند،
و همچنین هیچیک از علما و ائمه اربعه ذکر نکرده اند که خواندن اذکاری بعد از نماز تراویح جزو سنت باشد.
شیخ محمد عبدری مشهور به ابن الحاج در کتابش “المدخل” گفته:
«بر امام لازمست تا از آنچه که (بعضی از مردم) بعد از هر دو رکعت نماز تراویح
ابداع کرده اند
و صدای خود را (با خواندن آن اذکار) بالا می برند، اجتناب کند.
چرا که همه آنها بدعت هستند،
و همچنین نهی کند از این گفته ی موذن که بعد از هر دو رکعت نماز تراویح می گوید:
” الصلاه یرحمکم الله ” چرا که این قول هم بدعت است،
و بدعت در دین ممنوع است و بهترین هدایت، روش محمد صلی الله
علیه وسلم و سپس خلفای بعد او و سپس صحابه رضوان الله علیهم أجمعین است،
و از هیچیک از سلف ذکر نشده که چنین انجام داده باشد پس ما هم بر راه آنها خواهیم بود»..
” المدخل “(۲ / ۲۹۳ ، ۲۹۴).
و پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«من أحدث فی أمرنا ما لیس منه فهو ردّ».
متفق علیه
«هر کس چیزی را در دین ما ایجاد کند
که جزو آن نیست ، مردود است
واز او پذیرفته نمی شود.
در روایت دیگر فرمودند:
«من عملَ عملاً لیس علیه أمرنا فهو ردّ».
«هرکس کاری کند که مطابق دین
و سنت ما نباشد ،مردود است»
و عبدالله ابن عمر رضی ﷲ عنهما شاگرد مکتب نبوی صلی الله علیه وسلم چنین فرموده اند:
«کل بدعه ضلاله وإن رآها الناس حسنه».
«هر بدعتی گمراهی است اگر چه مردم
آنرا خوب ببینند».
( دارمی آن را با سند صحیح روایت کرده است).
البته قابل ذکر است که هر نمازگزاری می تواند بعد از پایان نمازش دعا کند و یا سوره ای از قرآن بخواند، و یا خدایش را ذکر و یاد کند،
البته بشرطیکه سوره یا ذکر خاصی را تعیین نکند بگونه ایکه بعد از پایان نمازش آن اذکار و یا سوره را بخواند،
بلکه گهگاهی آنرا ترک کند و گاهی سوره یا ذکر دیگری بخواند، و بر یک سوره یا ذکر خاص استمرار و مداومت نداشته باشد،
و بصورت گروهی و جماعی ذکر و سوره خاصی را نخوانند، در اینصورت است که عمل او بدعت نخواهد شد.
نکته:
سنت است که بعد از هر بار سلام دادن از نماز وتر، سه بار ذکر
« سُبْحَانَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ » را خواند.
از ابی بن کعب رضی الله عنه روایت شده که گفت:
« کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقْرَأُ فِی الْوِتْرِ بِسَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی وَقُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ وَقُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فَإِذَا سَلَّمَ قَالَ : سُبْحَانَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ ، سُبْحَانَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ ، سُبْحَانَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ ، وَرَفَعَ بِهَا صَوْتَهُ» .
أحمد (۱۴۹۲۹).
أبو داود (۱۴۳۰).
و نسائی (۱۶۹۹).
و صححه الألبانی فی صحیح النسائی (۱۶۵۳).
یعنی: رسول خدا صلی الله علیه وسلم در نماز وتر سوره سبح اسم ربک الاعلی و قل یا ایها الکافرون و قل هو الله احد می خواند، و هرگاه سلام می دادند می گفت:
سُبْحَانَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ ،
سُبْحَانَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ ،
سُبْحَانَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ،
و در هنگام خواندن صدایش را بالا می برد.
والله اعلم