وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
ارتباط سنّت با قرآن کریم، به چهار صورت است (۳)
سنّت احکامی را بیان نموده که در قرآن کریم نیامده است:
در این موارد، سنّت نبوی بیان و توضیحی برای قرآن یا تأکیدی بر عباراتش نیست. به عنوان نمونه، تحریم خوردن گوشت الاغهای اهلی و هر درندۀ نیشدار و نیز تحریم ازدواج با زنی که عمّه یا خالهاش در نکاح انسان است و به سوگنشستن زنی که همسرش وفات نموده بیشتر از آنچه در قرآن کریم برای عدّه بیان شده است و… . تمامی موارد مذکور، از طریق سنّت ثابت شده و عمل به آنها واجب است و همۀ مسلمانان در سرزمینها و دورانهای مختلف، بر همین باور بوده و هستند.[۱]
امام شافعی میگوید: «آنچه رسول الله rتعیین نمودهاند و حکمی از جانب الله تعالی دربارۀ آن نیامده، قطعاً پیامبر با حکم و ارادۀ الهی آن را مشخّص ساختهاند و الله متعال به ما خبر داده است که:
﴿وَإِنَّکَ لَتَهْدِی إِلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ ۵٢ صِرَٰطِ ٱللَّهِ﴾ [الشورى: ۵۲-۵۳]
«وهمانا تو [ای پیامبر !] به راه راست هدایت می‌کنی؛ راه الله تعالی».
بدون تردید رسول الله بر اساس قرآن، احکامی را در مواردی که عبارتی از قرآن نبوده است، تعیین کردهاند و الله تعالی ما را ملزم به پیروی از آنها ساخته و اطاعت از خود را در پیروی از پیامبر rقرار داده و سرپیچی از ایشان را معصیت دانسته و هیچ کس را در این زمینه معذور ندانسته و راهی برای نافرمانی از رسول الله rقرار نداده است».[۲]
شیخ الإسلام إبن تیمیّه wمیگوید: «عمل به آنچه از سنّت پیامبر rثابت شده، بر ما واجب است؛ فرقی نمیکند که گفته شود در قرآن وجود دارد و ما نمیفهمیم، یا اینکه گفته شود در قرآن کریم نیست».[۳]
همچنین میآورد: «هر آنچه در قرآن وجود دارد، رسول الله موافق با آن بوده و هر آنچه پیامبرr تعیین نمودهاند، قرآن به پیروی از آن فرمان داده است».[۴]
وی ادامه میدهد که: «لازم نیست تمامی آنچه از طریق سنّت ثابت شده است در قرآن کریم به روشنی باشد، زیرا پیامبر در امر و نهی و تحلیل و تحریم، واسطه و رابط هستند».[۵]
با توضیحات قبلی، دلیل اینکه سنّت دومین منبع تشریعی اسلام است، روشن گردید.
[۱]– نک: المختصر الوجیز من علوم الحدیث، صص ۳۴- ۳۸؛ أخبار الآحاد، ص ۱۸٫
[۲]– الرّساله، امام شافعی ، صص ۸۸- ۸۹٫
[۳]– مجموع الفتاوی، ج ۵، ص ۱۶۳٫
[۴]– همان، ج ۷، ص ۴۰٫
[۵]– همان.