ارتباط سنّت با قرآن کریم، به چهار صورت است (۲)
سنّت به عنوان فرعی از یک اصل ثابت در قرآن است:
مانند منع فروش میوهها پیش از رسیدن آنها؛ پیامبر r پس از هجرت به مدینه، دیدند که کشاورزان میوههایی را قبل از رسیدن و پختهشدن، خرید و فروش میکنند و از مقدار و خوبی آنچه فروخته میشد، آگاهی نداشتند. اندکی قبل از چیدن میوهها، در بسیاری اوقات، حوادث ناگهانی و نامطلوب منجر به کشمکش و درگیری میان خریداران و فروشندگان میشد؛ حوادثی مانند سرمای شدید یا نوعی بیماری که باعث نابودی شکوفهها و تباهی میوهها میگشت. بنابراین رسول الله rاین نوع معامله را تا زمانی که میوهها نرسیده باشند، حرام و ممنوع اعلام کرده[۱] و فرمودند: «أَرَأَیْتَ إِذَا مَنَعَ اللَّهُ الثَّمَرَهَ، بِمَ یَأْخُذُ أَحَدُکُمْ مَالَ أَخِیهِ»[۲]؛ «به نظر تو [شما]، اگر الله تعالی میوه را ندهد [و از بین ببرد]، کسی از شما مال برادرش را در برابر چه چیزی میگیرد؟!» این سخن و حکم، فرعی از یک اصل بزرگ در قرآن کریم است که الله متعال میفرماید:
﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُم بَیْنَکُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَن تَکُونَ تِجَارَهً عَن تَرَاضٍ مِّنکُمْ﴾ [النّساء: ۲۹]
«ای کسانی که ایمان آوردهاید! اموال یکدیگر را به باطل [و از راههای نامشروع] نخورید، مگر اینکه تجارتی با رضایت شما [انجام گرفته] باشد».
[۱]– فتح الباری، ابن حجر، ج ۵، ص ۲۹۸٫
[۲]– همان، ص ۳۰۲٫