احکام عیدین (عید فطر و أضحی)
احکام و سنت های عید کدام است؟
الحمدلله
الله تعالی در عید احکام زیادی مقرر نموده که به مواردی اشاره می شود:
اول: گفتن تکبیر در شب عید رمضان مستحب است.
این تکبیرات از غروب آفتابِ آخرین روز از رمضان شروع می شود و تا حضور امام به نمازهای عید ادامه می یابد.
الفاظ تکبیر این است:
( الله اکبر الله اکبر، لا اله الا الله، الله اکبر، الله اکبر، لا اله الا الله، الله اکبر، الله اکبر، ولله الحمد.) همه ی این تکبیرات جائز است.
دوم: خوردن چند عدد خرما قبل از رفتن به عیدگاه.
زیرا رسول الله صَلَّی اللَّهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ روز عید فطر تا چند دانه خرما نمی خورد به عیدگاه نمی رفت و در خوردن آنها عدد فرد را رعایت می کرد.
بخاری (۹۵۳)
سوم: کسی که به نماز عید می رود بهترین لباسش را بپوشد،
این حکم برای مردان است،
و زنان که به عیدگاه می روند، نباید لباس زیبا بپوشند. چون رسول الله صَلَّی اللَّهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ فرموده است:
[ وَلْیَخْرُجْنَ تَفِلات ]أبوداود (۵۶۵)
(زنان باید با لباس عادی و معمولی به عیدگاه بروند)
بنابراین بر زنان حرام است که عطر و خوشبویی بزنند و به عیدگاه بروند.
چهارم: برخی از علما گفته اند: مستحب است که انسان برای نماز عید غسل کند و همین امر از برخی اسلاف و علمای گذشته روایت شده است.
پس غسل کردن به خاطر اجتماع مردم همان گونه که برای جمعه ثابت است برای عید نیز مستحب است.
پنجم: خواندن نماز عید است.
مسلمانان به مشروعیت و خواندن نماز عید اجماع نموده اند؛ برخی از آنها آن را سنت، برخی فرض کفایه و برخی دیگر فرض عین دانسته اند و گفته اند که: تارک نماز عید گناهکار می شود.
آنهایی که نماز عید را فرض می دانند استدلال شان به این صورت است که رسول الله صَلَّی اللَّهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ حتی به دختران پرده نشین و جوان دستور داد تا خود را به عیدگاه برسانند و دستور فرمود زنان قاعده در گوشه ای جدا از جمعیت نماز گزاران بنشینند، زیرا زن قاعده نمی تواند در مسجد بماند، هر چند که عبور کردن از داخل مسجد، بدون درنگ نمودن برایش جائز است.
آنچه که از دیدگاه من ترجیح دارد این است که نماز عید فرض است و بر مسلمان مکلّف و مذکر واجب است که جهت ادای نماز به عیدگاه برود؛ مگر شخصی که عذری داشته باشد.
شیخ الاسلام ابن تیمیه(رحمه الله) همین قول را اختیار کرده است. نماز عید اگر از کسی فوت شود ساقط می گردد. چون نماز عید مانند جمعه است با این تفاوت که در صورت فوت جمعه نماز ظهر خوانده می شود.
برخی از علما گفته اند که قضای نماز عید مسنون است، از دیدگاه این دسته از علما، هرگاه شما به عیدگاه آمدید و امام را در حال ایراد خطبه دیدید، نماز عید را به همان شکلی که امام خوانده است بخوانید.