حکم سلام نمودن به کفار و جواب سلام به آنان :
ابتدا سلام کردن به کفار #جایز نیست .. #رسول_الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند :
“”لاتَبَدَؤوا الیَهُودَ ولا النَّصَارى بالسَّلام [ روایت مسلم ]
ترجمه : ” نخست بر یهود و #نصارا سلام ندهید.”
تبصره :
امام ابن قیم رحمه الله می فرماید : “و قالت طائفه – أی من العلماء – : یجوز الابتداء لمصلحه راجحه من حاجه تکون إلیه ، أو خوف من أذاه ، أو لقرابه بینهما ، أو لسبب یقتضی ذلک.” [ زاد المعاد : ۴۲۴/۲ ]
ترجمه : “گروهی از علما فرموده اند : جایز است بنابر مصلحت همچون : نیاز یا ترس از اذیت #کافر و یا خویشاوندی او با مسلمان و اسبابی که منجرب شود که ابتدا سلام دهی،بر کافر ابتدا #سلام داد.”
در مورد جواب سلام دادن به سلام کافر شیخ عثیمین رحمه الله در تفصیلی دقیق می فرماید : “الأول : أن یقول بلفظ صریح : ” السام علیکم “. فیجاب : ” وعلیکم “. الثانی : أن نشک هل قال : ” السام ” أو قال : “السلام” ، فیجاب : “وعلیکم” . الثالث : أن یقول بلفظ صریح : “السلام علیکم” . فیجاب : “علیکم السلام” ؛ لقوله تعالى : «وإذا حییتم بتحیه فحیوا بأحسن منها أو ردوها».” [ مجموع فتاوى ابن عثیمین رحمه الله : ۳۶/۳ ]
ترجمه : ” نوع اول : اینکه کافر با لفظی صریح بگوید : السام علیک ، در جواب می گویی : وعلیکم. نوع دوم : شک کنیم که آیا گفته : السام یا السلام ، باز می گوییم : وعلیکم . نوع سوم : با لفظی صریح بگوید : السلام علیکم که در جواب می گوییم : علیکم السلام به دلیل این فرموده الله متعال : «و چون به شما تحیت ( و سلامی ) دادند، پس پاسخی بهتر و یا همانند آن را بدهید.»”
توضیحی در مورد این حدیث : ” إِذَا سَلَّمَ عَلَیْکُمْ أَهْلُ الکِتَابِ فَقُولُوا: وَعَلَیْکُمْ ” [ روایت بخاری ]
ترجمه : ” اگر اهل کتاب بر شما سلام دادند بگویید : و علیکم .”
این حدیث سببی دارد .. چرا که اهل کتاب بر پیامبر مرگ می فرستادند و می گفتند : السام علیک … همانطور که الله متعال به آن اشاره نموده اند :
“وَإِذَا جَاءُوکَ حَیَّوْکَ بِمَا لَمْ یُحَیِّکَ بِهِ اللَّهُ” [ المجادله : ۸ ]
ترجمه : “و هنگامی که نزد تو میآیند تو را تحیتّی گویند ( با کلماتی ) که #الله با آن تو را تحیت و #سلام نگفته است.”
در نتیجه با نبود این سبب،ما به همان امر قرآنی که در آیه ۸۶ سوره نساء وارد شده عمل می کنیم :
«وَإِذَا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ حَسِیبًا» [ النساء : ۸۶ ]
ترجمه : «و چون به شما تحیت ( و سلامی ) دادند، پس پاسخی بهتر و یا همانند آن را بدهید، #الله بر همه چیز حسابرس است.»
ابن قیم رحمه الله می فرماید : “فإذا زال هذا السبب ، وقال الکتابی : سلام علیکم ورحمه الله فالعدل فی التحیه أن یرد علیه نظیر سلامه.” [ أحکام أهل الذمه : ۲۰۰/۱ ]
ترجمه : “پس اگر این سبب از بین رفت، و اهل کتاب گفتند : سلام علیکم ورحمه الله عدل این است که در جواب همانند #سلام او را بدهی.”
حکم سلام و جواب آن بر زنان :
ابتدا باید گفت امر به سلام و جواب آن در نصوص عام است و تفاوتی میان زن و مرد قایل نشده است .. مگر اینکه علما در بین زن پیر و جوان و حالت خوف از فتنه فرق گذاشته اند …
ابن مفلح رحمه الله بیان می کند که ابن منصور از امام احمد رحمه الله پرسید : التسلیم على النساء ؟ قال : إذا کانت عجوزاً فلا بأس به . وقال صالح (ابن الإمام أحمد) : سألت أبی یُسَلَّمُ على المرأه ؟ قال : أما الکبیره فلا بأس ، وأما الشابه فلا تستنطق . یعنی لا یطلب منها أن تتکلم برد السلام . [ الآداب الشرعیه : ۳۷۵/۱ ]
ترجمه : حکم سلام بر زنان چیست؟ امام احمد فرمود : اگر پیر باشد اشکالی ندارد،و صالح فرزند امام احمد می گوید : لز پدرم پرسیدم آیا بر #زن سلام داده می شود؟ فرمود : اگر پیر باشد اشکال ندارد ولی اگر جوان باشد از او خواسته نمی شود که جواب بدهد. ”
پس این مساله مرجع آن به عدم یا وجود ترس فتنه برمی گردد.
*سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ وَ سَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمین*