احبار و رهبان و انحراف آنها

استاد ناصر سبحانی

« أحبار» :
«أحبار» جمع «حِبْر» و به‏ معنای جوهر و مرکب است؛ یعنی همان ‏طور که مرکّب بر روی کاغذ اثر به‏ جا می‏ گذارد، «حَبْر» هم که به ‏معنای فرد عالِم است، بر روی مردم اثر می‏ گذارد.
برخی به اشتباه گمان می‏ کنند که أحبار، تنها به علمای یهود گفته می‏ شود، در حالی‏ که این‏ گونه نیست؛ به‏ عنوان مثال، به إبن‏ عباس (رض)، «حِبْرُ الأمّه»  گفته شده است؛ بنابراین، علمای یهود، تنها یکی از مصادیق أحبار می‏باشند.

 «رُهْبان»  :
 «رُهْبان» جمع «راهِب» و از مصدر «رَهْب»، به‏ معنای ترسیدن و اضطراب از چیزی رعب‏آور است، به ‏گونه‏ای که انسان از ترس آن به عقب برگردد و پناه بگیرد. به پیشوایان مسیحی هم از آنجا که به‏ خاطر تقوای خدا و ترس از نافرمانی او، در مکانی پناه می‏ گرفتند و ریاضت پیشه می‏ کردند، راهب می‏ گفتند.
در اوایل، به خاطر ترس از خدا به این صفت ملقّب می‏ شدند؛ اما بعدها به ‏عنوان لقب برای آنان به‏ کار رفت. در میان مسلمانان نیز به اولیا و مشایخ، راهب گفته شده است.

 انحراف أحبار این بوده که فتواهای بدون استناد صادر می‏ کردند و به‏ جز مواردی که دین خداوند، حلال یا حرام اعلام کرده بود، مسائل دیگری را حلال یا حرام اعلام می‏کردند.
راهبان نیز در زمینه‏ی جلب نفع و دفع ضرر و فریادرسی، مردم را دچار شرک ‏نمودند.