أقوال سلف صالح

 جایگاه نیت در پذیرش اعمال :

 هرآنچه برای رضایت و خشنودی خدای متعال صورت پذیرد، نزد او ارزشمند است و اگر بخواهد برای آن اجر و ثواب درنظر می‌گیرد، پس سعی کنیم تا اعمال خود را به نیت خشنودی خدا انجام دهیم، چرا که خدای متعال به قلبها می‌نگرد نه به ظاهر ما!

 قال مطرف بن عبد الله رحمه الله: «صلاح القلب بصلاح العمل، وصلاح العمل بصلاح النیه».

مطرف بن عبدالله رحمه الله فرمود: «اصلاح قلب با اصلاح عمل روی می‌دهد، و اصلاح عمل نیز با اصلاح و نیک ساختن نیت روی می‌دهد».

 و قال ابن المبارک رحمه الله: «رب عمل صغیر تعظمه النیه، ورب عمل کبیر تصغره النیه».

و عبدالله ابن مبارک رحمه الله فرمود: «گاهی عملی هرچند کوچک است اما نیت (شخص) آنرا بزرگ می‌کند، و گاهی عملی هرچند بزرگ است اما نیت آنرا کوچک می‌گرداند». ‏‏

البته تنها نیت پاک و خالص شرط کافی نیست، بلکه عملی که انجام می‌دهیم باید آنگونه باشد که خدا و رسولش بدان امر داده اند، به عبارتی عمل انجام شده باید موافق شریعت و سنت باشد و هرگاه چنین عملی با اخلاص صورت گیرد، امید است که مشمول رحمت الهی قرار بگیریم.

 قال الفضیل بن عیاض رحمه الله فی قوله تعالى: «إن العمل إذا کان خالصاً ولم یکن صواباً لم یُقبَل، وإذا کان صواباً ولم ‏یکن خالصاً لم یُقبَل، حتى یکون خالصاً صواباً، قال: والخالص إذا کان لله عز وجل ‏والصواب إذا کان على السنه».

فضیل بن عیاض رحمه الله فرمود: «هرگاه عمل خالصانه برای خدا باشد ولی درست انجام نشود، پذیرفته نمی‌شود. و هرگاه ‏درست انجام شود ولی خالص برای خدا نباشد، باز پذیرفته نمی‌شود، تا آنکه هم خالص باشد و هم درست انجام شود. و فرمود: خالص یعنی آنکه عمل تنها برای خدا باشد و درست یعنی آنکه عمل بر طبق سنت نبوی انجام شود».

 وقال شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله: «إن النیه المجرده من العمل یثاب علیها والعمل المجرد عن النیه لا یثاب علیه».

شیخ الاسلام رحمه الله فرمودند: «نیتی که عمل بدنبال نداشته باشد اجر می‌برد، اما عملی که بدون نیت باشد اجر نخواهد برد».

 ‏«جامع العلوم والحکم» (ص : ۱۶).‏
‏«جامع العلوم والحکم» (ص : ۱۶)‏.‏
‏«جامع العلوم والحکم» (ص : ۱۷).‏
‏«الفتاوى الکبرى» (ص : ۲۱۱).‏