آیا کپسول تنگی نفس (اسپری تنفسی) روزه را باطل می کند؟
الحمدلله،
این کپسول عبارت از محفظه کوچکی است که محتوی یک مایع دارویی متشکل از آب، اکسیژن و بعضی از مواد دارویی است.
آیا این کپسول روزه را باطل میکند.
علمای معاصر در مورد آن اختلاف نظر دارند:
دیدگاه اول: گروهی قائل به عدم بطلان روزه توسط این کپسول هستند، از جمله: شیخ عبدالعزیز بن باز، شیخ محمد عثیمین، شیخ عبدالله بن جبرین و هئیت دائمی افتاء.
این گروه برای دیدگاه خود چندین دلیل ارائه میدهند؛
الف- به اجماع علماء، روزه دار میتواند مضمضه (گردانیدن آب در دهان و قرقره کردن آن) و استنشاق (آب انداختن به بینی) کند، در حالی که با مضمضه کردن آب، مقداری از باقیمانده آن در دهان باقی میماند و به همراه بذاق دهان وارد معده میشود. آنچه که از طریق کپسول تنگی نفس نیز به مری و از آنجا به معده میرسد، اندک است و میتوان آن را بر آب اندک باقیمانده از مضمضه قیاس کرد.
توضیح اینکه: حجم مایع دارویی در هر کپسول ۵/۰ میلی لیتر است و این مقدار خیلی ناچیز بود، و بر آب باقیمانده از مضمضه قابل قیاس است.
ب- دخول چیزی از کپسول تنگی نفس به معده، یقینی نبوده و بلکه محل تردید است، بنابراین اصل بر صحت روزه و عدم ابطال آن توسط این کپسول میباشد زیرا یقین با شک زایل نمیشود.
ج- استفاده از این کپسول به مثابه خوردن و یا آشامیدن چیزی نیست و بلکه به سان گرفتن (مقداری) خون برای آزمایش و یا شبیه آمپول غیرمغذی است (مراد آمپولی است که به پوست و یا ماهیچه تزریق میشود و به مثابه تغذیه نیست و در مقابل آن تزریق در رگ وجود دارد که تغذیه محسوب میشود).
د- پزشکان میگویند که سواک مشتمل بر هشت ماده شیمیایی است. با این وجود، بنابر قول راجح استفاده از آن برای روزهدار به طور مطلق جایز است در حالی که رسیدن مقداری از آن مواد به معده بدیهی است. رسیدن مایع دارویی به معده نیز در حکم سوال است.
دیدگاه دوم: گروه دیگری از علماء استفاده از کپسول تنگی نفس را برای روزه دار ممنوع میدانند و میگویند: در صورت اضطرار باید از آن استفاده کند و بعداً روزهاش را قضا نماید.
این گروه برای اثبات دیدگاه خود میگویند: محتوای کپسول از طریق دهان به معده میرسد و لذا روزه را باطل میکند.
در جواب ایشان باید گفت: حتی به فرض رسیدن محتوای کپسول به معده، این مقدار رسیده خیلی ناچیز بوده و میتوان آن را بر باقیمانده آب مضمضه قیاس کرد و لذا دیدگاه اول راجح است.
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین
منبع: کتاب ” المفطرات المعاصره”؛ شیخ دکتر: خالد بن علی مشیقح.