بسیاری فکر می کنند که غیبت یعنی پشت سر و در غیاب کسی حرفی زدن که در او نباشد ،
و در حالی که این گونه نیست ،
زیرا زمانی که ما پشت سر کسی و در غیاب او حرف می زنیم چند حالت دارد:
یا از او تعریف و تمجید می کنیم که این غیبت نیست،
و یا اینکه بدگوئی او را می کنیم و در حالی که آنچه از بدی برایش بیان می کنیم اصلا در او وجود ندارد که این تهمت است ،
و یا آن بدی که ما بیان می کنیم در او هست و او با شنیدن این حرفهای ما ناراحت می شود این غیبت است ،
و این را باید دانست که غیبت و تهمت هر دو گناه کبیره و از حقوق الناس و پرهیز از آنها ضروری است .
برای بهتر واضح شدن معنای غیبت به حدیث صحیح زیر توجه نمایید :
عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ( أَتَدْرُونَ مَا الْغِیبَهُ ). قَالُوا اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ: ( ذِکْرُکَ أَخَاکَ بِمَا یَکْرَهُ ). قِیلَ أَفَرَأَیْتَ إِنْ کَانَ فِی أَخِی مَا أَقُولُ قَالَ: ( إِنْ کَانَ فِیهِ مَا تَقُولُ فَقَدِ اغْتَبْتَهُ وَإِنْ لَمْ یَکُنْ فِیهِ فَقَدْ بَهَتَّهُ ).
ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه، روایت نمودند که رسول الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمودند : آیا می دانید که غیبت چیست؟ (صحابه رضی الله عنهم ) گفتند : الله و پیامبرش دانا ترین اند. ( رسول الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم) فرمودند : (پشت سر و در غیاب) برادر (و یا خواهر دینی) خود یاد کردن و حرفی زدن که (اگر بشنود و مطلع شود) باعث ناراحتی او گردد . گفته شد: شما به من بگویید اگر آنچه من می گویم در برادر (و خواهر دینی) من بود (آیا بازهم غیبت محسوب می شود ؟) ، (رسول الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم ) فرمودند : اگر آنچه تو (پشت سر و در غیاب او) می گوئی در او باشد که غیبتش کردی و اگر نباشد که تهمتش زدی.
منبع : صحیح مسلم ، حدیث (۶۷۵۸).