الحمدلله،
ملائکه جمع ملَک است و از(الأَلُوکِ) گرفته شده و به معنی پیغام و رسالت است.
آنها مخلوقی از مخلوقات خداوند هستند، دارای اجسامی نورانی و لطیف می باشند که قادرند خود را به شکلها و صورتهای پاک درآورند. بسیار قوی و نیرومند هستند و می توانند سریع جابه جا شوند. نه غذا می خورند و نه نوشیدنی می نوشند. و آنها با نر و ماده (مذکر و مونث) وصف نمی شوند. تعدادشان بسیار زیاد است و جز خداوند تعدادشان را کسی نمی داند. خداوند آنها را برای عبادت خود و اجرای اوامرش انتخاب کرد و برگزید. آنها در هیچ کاری نافرمانی خداوند نمی کنند و آنچه را که به آنها امر شده، انجام می دهند.
خداوند ملائکه را از نور خلق نمود. از عائشه رضی الله عنها روایت است که گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:«خُلِقَتْ الْمَلَائِکَهُ مِنْ نُورٍ وَخُلِقَ الْجَانُّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ وَخُلِقَ آدَمُ مِمَّا وُصِفَ لَکُمْ» «خداوند ملائکه را از نور، اجنه را از آتش و آدم را از آنچه برایتان وصف نموده خلق کرد». مسلم (۲۹۹۶) .
ایمان به ملائکه یکی از ارکان ایمان در دین اسلام می باشد. و ایمان جز به وسیله آن متحقق نمی گردد و خداوند در کتابش بر آن تصریح کرده و پیامبر صلی الله علیه وسلم در سنتش از آن خبر داده است.
الله تعالی می فرماید:{آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ}( بقره ۲۸۵)
«پیامبر و مؤمنان به آنچه به سوی او از جانب پروردگار نازل شده ایمان دارند و همگی به الله، ملائکه، کتابها و پیامبران ایمان دارند».
اما ملائکه همانند انسانها نیستند که مدتی عمر کنند و سپس بمیرند، اما قبل از برپایی محشر آنها همگی می میرند. اسرافیل فرشته مأمور دمیدن در صور، دو مرتبه به اذن خداوند در صور میدمد: بار اول جهت پایان دادن به دنیا و از بین رفتن تمام موجودات روی زمین و آسمان [به جز کسانی که خدا بخواهد] و تغییرات و تبدیلاتی که جهت شروع روز قیامت در زمین و آسمان صورت میگیرد میباشد و بار دوم جهت برخواستن موجودات و انسانها از قبرهایشان و شتافتن به سوی صحرای محشر جهت رویارویی با خداوند و گرفتن کارنامه اعمال است.
خداوند متعال میفرماید:
«وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاء اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْرَى فَإِذَا هُم قِیَامٌ یَنظُرُونَ» (الزمر / ۶۸)
«در صور دمیده خواهد شد و تمامی کسانی که در آسمانها و زمین هستند میمیرند، مگر کسانی که خدا بخواهد، سپس بار دیگر در آن دمیده میشود که به ناگاه همه مردم از قبرها به پاخواسته و به اطراف مینگرند».
«وقتی اسرافیل علیه السلام (که از فرشتگان مقرّب الهی و یکی از حاملان عرش است) بار اول در صورش میدمد، همه موجودات زمین و آسمانها از جن و انس گرفته حتی فرشتگان و ملائک نیز [مگر کسانی که خدا بخواهد] میمیرند».( در قولی حاملان عرش خدا، جبرئیل، میکائیل، اسرافیل و ملک الموت در این مورد استثناء بوده و نمیمیرند و به قولی: کسی که از واقعه مرگ همگانی استثنا شده است، خود اسرافیل علیه السلام است که بعد از آن میمیرد. در قولی دیگر : شهدا نیز شامل میشوند والله اعلم. )
البته بنا به قول برخی از علما دمیدن در صور سه مرتبه است، چنانکه نقل شده است: بعد از آن جبرئیل به میراندن نفس اسرافیل و میکائیل و ملکالموت مأمور میشود آنگاه خدای عزوجل خود جان جبرئیل را میستاند و خودش تنها زنده پایندهای است که باقی میماند، سپس میگوید: لمن الملک الیوم؟: امروز فرمانروایی از آن کیست؟». این جمله را سهبار تکرار میکند آنگاه خودش به خویشتن چنین پاسخ میدهد: «لله الواحد القهار: از آن خداوند یگانه قهار است». بعدا اولین کسی که حق تعالی او را زنده میکند، اسرافیل علیه السلام است پس به او دستور میدهد که بار دیگر در صور بدمد و این نفخه سوم یا نفخه بعث است».
خداوند متعال می فرماید: « یَوْمَ هُم بَارِزُونَ لَا یَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَیْءٌ لِّمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ» (غافر ۱۶)
یعنی: روزى که همه آنان آشکار مىشوند و چیزى از آنها بر خدا پنهان نخواهد ماند؛ (و گفته مىشود:) حکومت امروز براى کیست؟ براى خداوند یکتاى قهّار است!
در صحیحین از ابوهریره رضی الله عنه به ثبت رسیده است که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: «خداوند زمین را قبضه میکند و آسمانها را با دست راستش میپیچاند سپس نداد میزند: پادشاه منم، جبار منم، پادشاهان زمین کجایند؟ جباران کجایند؟ متکبران کجایند؟».
آیه کریمه (۶۸ الزمر) دلالت میکند بر اینکه: اسرافیل علیه السلام در صور دو بار میدمد؛ یکبار برای مرگ و دیگر بار برای رستاخیز. اما جمهور علما برآنند که دمیدن وی در صور سه بار است: بار اول برای ایجاد هول و هراس، که به آن نفخه «فزع» میگویند. بار دوم برای مرگ، که به آن نفخه «صعق» میگویند. بار سوم برای تجدید حیات، که به آن نفخه «بعث» میگویند. والله اعلم
والله اعلم