وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
یکی از منزل گاه های انسان دنیاست. انسان پس از گذراندن زندگی در رحم مادر پا به دنیا گذاشته و چند روزی را در این آنجا زندگی می کند. الله متعال در دنیا به انسان نعمت های گوناگون و زیادی داده است تا انسان با استفاده و مشاهده این نعمت ها بتواند پروردگار و خالق خویش را شناخته و او را هرچه بهتر و بیشتر عبادت کند و یکی از نعمت های مهمی که خداوند در دنیا به برخی انسان ها ارزانی می کند، مال و ثروت است.
ثروت نعمتی است که برخی آن را بد و برخی آن را خوب می دانند. حال قصد دارم در این پست به بررسی این مساله بپردازم که نظر اسلام و قرآن در مورد مال و ثروت چیست؟
الله متعال در قرآن به “مال و ثروت” سه لقب داده است:
در “سوره بقره آیه ۱۸۰” می فرماید: «…إِن تَرَکَ خَیْراً الْوَصِیَّهُ …». در این آیه الله متعال می فرماید: هنگامی که مرگ کسی فرا رسید اگر مال و ثروت فراوانی داشت برای نزدیکانش وصیت کند. همان طور که مشاهده کردید خداوند در این آیه مال را با واژه “خیرا” ذکر کرد.
در “سوره جمعه آیه ۱۰” می فرماید: «فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلَاهُ فَانتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ…»: (آنگاه که نماز خوانده شد در زمین پراکنده شوید و به دنبال رزق و روزی خدا بروید). همان طور که مشاهده کردید خداوند در این آیه مال را با واژه “فضل” ذکر کرد.
در “سوره کهف آیه ۴۶” می فرماید: «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَهُ الْحَیَاهِ الدُّنْیَا…»: (مال و فرزندان زینت زندگی دنیا هستند). همان طور که مشاهده کردید خداوند در این آیه مال را با واژه “زینه” ذکر کرد.
به این ترتیب مال و ثروت از دیدگاه قرآن و اسلام خیر، فضل و زینت است.
حال با توجه به این که نظر قرآن و اسلام در مورد دنیا مثبت است و آن را خیر و خوب می داند پس چرا برخی از علما و واعظین می گویند: مال دنیا بد است و ارزشی ندارد؟
پاسخ: مال و ثروت تا اندازه ای خوب است چنانچه همیشه در دعا می گوییم: «رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الآخِرَهِ حَسَنَهً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»: (ای پروردگارما! برای ما در دنیا خوبی بده و در آخرت خوبی بده و ما را از عذاب دوزخ رهایی بخش).
اما آنچه که بد است رها کردن آخرت و دل بستن به دنیا و مال و ثروت است. مال و ثروت زمانی خوب است که به همراه آن یاد آخرت هم باشد و در واقع اسلام مال و ثروتی را ناپسند می داند که به همراه آن محبت شدید باشد.
الله متعال می فرماید: «وَإِنَّهُ لِحُبِّ الْخَیْرِ لَشَدِیدٌ» (عادیات / ۸): (و او (انسان) علاقه شدیدی به مال و ثروت دارد).
توضیح: انسان به مال و ثروت علاقه شدیدی دارد به همین جهت مال و ثروت زیاد که با علاقه و محبت شدید همراه باشد سبب خسیس و بخیل شدن فرد و شاید هم سبب تکبر وی شود و این نوع مال و ثروت از نگاه اسلام بد است در واقع اسلام دین اعتدال است و همواره در تمام مسایل ما را از افراط و تفریط نهی کرده است لذا هر چیزی به اندازه اش خوب است اما آنچه که از حد و اندازه اش بگذرد بد است و سبب آسیب می شود.
خلاصه: مال و ثروت خیر، فضل و زینت است اما اگر این مال و ثروت با علاقه و محبت شدید همراه باشد بد است. به این ترتیب اگر مال و ثروت با حفظ تعادل و بدون از محبت، علاقه شدید، حرص وطمع باشد خیر و زینت زندگی است.
نویسنده: امید خزاعی