آیا روزه شش روز ماه شوال بعنوان روزه کفاره سوگند حساب می شود؟
الحمدلله،
روزه سنت ماه شوال خود روزه مستقلی است که اجر و ثواب زیادی دارد، و موجب کفاره گناهان است و پیامبر صلی الله علیه وسلم در مورد آن فرموده: «من صام رمضان ثم أتبعه ستا من شوال کان کصیام الدهر». مسلم (۱۱۶۴).
یعنی: «کسی که ماه رمضان و بدنبال آن شش روز از ماه شوال را روزه بگیرد مانند اینست که یک سال کامل روزه گرفته باشد».
اما روزه کفاره سوگند نیز جزو روزه واجب محسوب می شود که خود روزه مستقلی است و نیاز به نیت جداگانه دارد، و جایز نیست که روزه واجب را با روزه سنت شوال شریک ساخت و هر دو را با هم جمع کرد، و روزه کفاره نیاز به نیت مستقلی دارد، و همینطور روزه شش روز شوال به نیت جداگانه ای نیاز دارد، بنابراین روزه سنت شوال بجای روزه کفاره سوگند حساب نخواهد شد.
از علمای هیئت دائمی افتاء پرسیده شد: آیا روزه شش روز ماه شوال، و روز عاشورا و روز عرفه، بعنوان روزه کفاره سوگند حساب می شود؟ و نمی دانم چند سوگند شکسته ام!
جواب دادند: «کفاره سوگند عبارتست از: آزاد کردن برده، یا غذا دادن به ده نفر مسکین، یا پوشاندن ده نفر مسکین، و اگر این موارد ممکن نبود آنگاه: می تواند برای هر سوگندی که شکسته سه روز روزه باشد.
و اما اگر تعداد سوگندها (یی را که شکسته ای) نمی دانی، بر تو واجب است که با تقریب و تخمین تعداد آنها را تشخیص دهی، و در تعداد سوگندهای شکسته فکر کنی، و انشاءالله همین برای تو کافی است.
اما روزه روز عاشورا و عرفه و شش روز ماه شوال بجای روزه کفاره حساب نمی شود، مگر آنکه او در آنروزها نیت کفاره را آورده باشد نه (نیت روزه) سنت (آن روزها)».
شیخ عبد العزیز بن باز ، شیخ عبد الرزاق عفیفی ، شیخ عبد الله بن غدیان .
” فتاوی اللجنه الدائمه ” ( ۲۳ / ۳۷ ، ۳۸ ).
همچنین از علامه ابن عثیمین رحمه الله سوال شد: (زنی) سوال کرد که سوگند خورده، و می خواهد بخاطر شکستن آن سوگند سه روز روزه بگیرد، آیا جایز است که وی (آن سه روز) را با شش روز روزه سنت بگیرد بگونه ایکه روزه شش از ماه شوال هم حساب شود؟
جواب دادند: «اولا برای کسی که سوگند خورده جایز نیست که هرگاه سوگندش را شکست (بعنوان کفاره) روزه بگیرد، مگر آنکه نتواند ده نفر مسکین را طعام دهد یا آنها را بپوشاند، یا برده ای آزاد کند، زیرا خداوند پاک و منزه می فرماید: «فَکَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَهِ مَسَاکِینَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِیکُمْ أَوْ کِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِیرُ رَقَبَهٍ فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیَامُ ثَلاثَهِ أَیَّامٍ ذَلِکَ کَفَّارَهُ أَیْمَانِکُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ». (مائده : ۸۹)
یعنی: « کفاره این گونه سوگندها عبارت است از : خوراک دادن به ده نفر مسکین، از غذاهای معمولی و متوسطی که به خانواد خود میدهید یا جامه دادن به ده نفر از مساکین و یا آزاد کردن بردهای، اما اگر کسی (هیچ یک از این سه کار را نتوانست و توانایی انجام آنها را) نیافت، سه روز روزه (بگیرد) این کفاره سوگندهایی است که میخورید».
و نزد بسیاری از مردم چنین مشهور شده که کفاره سوگند: سه روز روزه است و اگر نتوانست (ده نفر مسکین) را طعام دهد، یا بپوشاند، یا آزاد کردن برده، ولی این اشتباه است، بلکه روزه گرفتن (بعنوان کفاره سوگند) جایز نیست مگر آنکه کسی که سوگند خورده و قسمش را شکسته و نتوانسته ده نفر را طعام دهد، یا توانایی غذا دادن را دارد ولی ده مسکین نمی یابد، در این صورت باید سه روز متوالی روزه باشد.
بعد از آن اگر ناچار شد سه روز روزه باشد: او نمی تواند که (بر این سه روز) نیت شش روز از شوال را هم داشته باشد، زیرا آندو هر یک دو عبادت جدا و مستقل هستند، و یکی از آنها دیگری را بی نیاز نمی کند، بلکه شش روز از شوال را روزه می گیرد، سپس سه روز دیگر اضافه ب آن شش روز (بعنوان کفاره سوگند) می گیرد».
” فتاوی نور علی الدرب ” ( / ۸۴ ، ۸۵) .
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین