آیا خدا از روح خود در جسم انسان دمید؟

الحمدلله،

خداوند از روحی که مالک و خالق آن بود در جسم انسان دمید.

الله تعالی می فرماید از روح خودم به آدم دمیدم منظور این نیست که از ذات خود به او دمیدم بلکه منظور اینست که از روحی که (آفریدم ) و متعلق به خودم است به آدم دمیدم، لذا مقصود اینست که هم آدم و روح وی متعلق به من است چنانکه همه مخلوقات متعلق به آفریدگارشان هستند، قرآن می فرماید: «ِلّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا فِیهِنَّ وَهُوَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ»(مائده ۱۲۰)

یعنی: کومت آسمانها و زمین و آنچه در آنهاست، از آن خداست؛ و او بر هر چیزی تواناست.

بنابراین روح آدمی نیز متعلق به خداوند جل جلاله است همچنانکه جسم آدم نیز متعلق به الله تعالی است.

در تفسیر انوارالقرآن پیرامون آیه ۲۹ سوره حجر چنین آمده است:” «پس‌ وقتی‌ آن‌ را آفریدم‌» یعنی‌: وقتی‌ صورت‌ انسانی‌ آن‌ را برابر و به‌ سامان ‌آورده‌ و اجزای‌ وجودش‌ را کامل‌ کردم‌ «و در آن‌ از روح‌ خود دمیدم‌ پس‌ پیش‌ او به‌سجده‌ درافتید» ای‌ فرشتگان‌! به‌ سجده‌ شادباش‌ و گرامی‌داشت، نه‌ سجده‌ عبادت ‌و نیایش. قرطبی‌ می‌گوید: «روح‌ جسمی‌ است‌ لطیف‌ که‌ عادت‌ خداوند برآن‌ رفته‌ تا حیات‌ را در بدن‌ با این‌ جسم‌ لطیف‌ بیافریند». البته‌ خداوند روح‌ را از باب‌ نسبت ‌دادن‌ آفریده‌ به‌ آفریدگار، به‌ خودش‌ نسبت‌ داد، یعنی‌: در آن‌ از روحی‌ دمیدم‌ که‌ آفریده‌ عجیبی‌ از آفریدگان‌ من‌ است. در عین‌ حال، اضافت ‌روح‌ به‌سوی‌ پروردگار، تشریف‌ و تکریمی‌ برای‌ آدم‌ علیه السلام نیز هست.

باید دانست‌ که‌ خدای‌ عزوجل‌ هر کس‌ از مخلوقاتش‌ را که‌ بخواهد، به‌ هر کیفیتی‌ که‌ بخواهد و به‌ وسیله‌ هر چیزی‌ که‌ بخواهد، مورد اکرام‌ و گرامی‌داشت ‌خویش‌ قرار می‌دهد; و این‌ از مواهب‌ حق‌ تعالی‌ است‌ که‌ کسی‌ نمی‌تواند بر آن ‌اعتراض‌ کند.”

امام قرطبی در تفسیر این آیت مبارک در مورد روح میفرماید: «الله حیات را در بدن انسان خلق میکند، درحقیقت اینجا الله (جل جلاله) مخلوق را به ذات خویش بخاطر شرف بخشیدن و کرامت دادن برای انسان نسبت داده است، زیرا روح یکی از مخلوقات الهی است، چنانچه بعضی از مخلوقات دیگر را برای شرف بخشیدن به آنان به خود نسبت داده است، (أرضی وسمائی وبیتی وناقه الله وشهر الله) زمین من، آسمان من، خانهء من، شتر خدا، ماه خدا.

کعبه شریف ومساجد را خانه خدا میگوییم، درحالیکه الله (جل جلاله) از داشتن خانه بی نیاز میباشد ولی این نسبت برای شرف دادن به این خانه هاست، زیرا در این خانه ها عبادت الله میشود، این خانه ها جای عبادت الله است، بنام خانه های الله نامیده شده اند. روحی که برای آدم علیه السلام دمیده شده است، به الله نسبت شده، تا نسبت کرامت وعزت به آدم و اولاده اش شود.

و در تفسیر آیه ۷۲ سوره صلی الله علیه وسلم نیز که عین این آیه است چنین آمده است:” «پس» ای‌ فرشتگان‌! «چون‌ او را استوار بپرداختم» یعنی‌: چون‌ آدم‌ را به‌صورت‌ بشری‌ مصور ساختم‌ و اجزای‌ وی‌ را برابر و استوار گردانیدم‌؛ «و در آن‌ از روح‌ خود دمیدم» یعنی‌: از روحی‌ که‌ مالک‌ آن‌ هستم‌ و غیر من‌ مالک‌ آن‌ نیست‌ و به‌ این‌ ترتیب‌، او را بعد از آن‌که‌ حیاتی‌ در وی‌ نبود و جماد بی‌جانی‌ بود، زنده ‌گردانیدم‌ «سجده‌کنان‌ برای‌ او درافتید» این‌ دستور به‌ فرشتگان‌، سجده‌ تحیه‌ و شادباش‌ آنها برای‌ آدم‌ است‌، نه‌ سجده‌ عبادت‌.”

مقاله پیشنهادی

علم چگونه از بین می‌رود؟

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ: أَلَا أُحَدِّثُکمْ حَدِیثًا سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ اللهِ صلی الله علیه وسلم …