در این رابطه بین علما اختلاف وجود دارد …
▫️گروهی من جمله : امام احمد وابن سیرین و عطاء و اوزاعی و اسحاق وابن المنذر وابن خُزیمه ، حجامت را با استدلال به این حدیث : «أفطر الحاجم والمحجوم» [ صحیح بطرقه : أخرجه الترمذی : ٧٧۴ ]
ترجمه : ” حجامت گر و حجامت شده روزیشان باطل شده است .”
از مفطرات می دانند ، و شیخ الاسلام ابن تیمیه علاوه بر این از حنابله نقل کرده که حجامت گر اگر ظرف حجامت را لمس کند نیز روزه اش باطل می شود .
این گروه از علما من جمله امام احمد رحمه الله حدیث ابن عباس رضی الله عنهما که در صحیح بخاری وارد شده را تضعیف نموده است ، در این حدیث ابن عباس می فرماید : «أن النبی صلى الله علیه وسلم احتجم وهو صائم»
ترجمه : ” پیامبر صلی الله علیه وسلم در حالیکه روزه بودند حجامت کردند .”
و فرموده اند به فرض صحت این حدیث ، باز حجامت از مفطرات است چرا که این حدیث منسوخ است .
▫️جمهور علما من جمله : ابو حنیفه و مالک و شافعی و از صحابه : ابن مسعود و ابن عمر و ابن عباس و انس و ابو سعید خدری ، بر باورند که حجامت موجب بطلان روزه نمی شود ، و حجت این بزرگواران همان حدیث روایت شده از ابن عباس در صحیح بخاری است و در مورد این حدیث : «أفطر الحاجم والمحجوم» فرموده اند : یا ضعیف است و یا منسوخ …
اما حقیقت این است که هیچ یک از احادیث فوق الذکر نه ضعیف هستند و نه می توان به یکی از آنان منسوخ گفت چرا که تاریخ هیچ کدامشان مشخص نیست .. بلکه حدیث : «أفطر الحاجم والمحجوم» را حمل بر مجاز می نماییم و می گوییم : یعنی شاید حجامت موجب شود تا آنان بر اثر ضعف روزیشان را باطل کنند … و این معنا را حدیث انس رضی الله عنه تایید می کند ، آنجا که از ایشان سوال شد : آیا شما در زمان پیامبر صلی الله علیه وسلم حجامت را برای روزه دار مکروه می دانستید ؟ فرمود : «لا، إلا من أجل الضعف»
ترجمه : ” نه مکروه نمی دانستیم ، مگر اینکه موجب ضعف شود .”
در نتیجه قول صحیح همان قول جمهور علما است که حجامت از مفطرات روزه نیست ، بلکه مکروه است انجام شود . یا به عبارتی دیگر بهتر است به هنگام روزه بودند حجامت انجام نشود تا موجب ضعف روزه دار نشود .
* : [ نگا : صحیح فقه السنه سید سالم : ۱۱۳-۱۱۴ / ۲ ]