بحث توسل به پیامبر صلی الله علیه وسلم نیاز به شرح تفصیلی دارد، اگر توسل،
با پیروی از دستورات پیامبرصلی الله علیه وسلم
دوست داشتن آن بزرگواربیشتر ازجانت
اطاعت از شریعت وی،
ترک نواهی،
اخلاص به خاطر الله در عبادت باشد،
که این عین اسلام استهمان دینی که الله انبیا را به خاطرآن برانگیخته است.
این توسل بر هر فرد مکلف واجب است و وسیلهی سعادت در دنیا و آخرت است.
اما توسل با صدا زدن پیامبرصلی الله علیه وسلم،
طلب فریادرسی،
نصرت از ایشان بر دشمنان،
درخواست شفای بیماران از ایشان باشد،شرک اکبر است.
و این دین ابوجهل و امثال وی از بتپرستان است.
حکم توسل به غیر پیامبرصلی الله علیه وسلم مانند:
انبیا، اولیا، جنها، ملائکه،درختان یا سنگها وبتها نیز همین است.
نوع سومی از توسل نیز وجود دارد که توسل به مقام یا به حق یا به ذات پیامبر صلی الله علیه وسلم است. مثل این که بگوید: ای الله، به وسیلهی پیامبرت صلی الله علیه وسلم از تو میخواهم، یا به مقام پیامبرت یا به حق پیامبرت یا به مقام پیامبران یا به حق پیامبران یا به مقام اولیا و صالحان و امثال اینها.
این توسل بدعت بوده(شرک نیست)اما ازوسایل شرک است.
لذا این نوع توسل به پیامبرصلی الله علیه وسلم یا به هر کسی دیگری که باشد، جایز نیست. چرا که الله تعالی این عمل را جایز قرار نداده است و از آنجایی که عبادات توقیفی استهیچ عبادتی بدون دلیل معتبر از شریعت پاک، جایز نیست.
اما توسل آن فرد نابینا به پیامبر صلی الله علیه وسلم در زمان حیاتش، توسل به خود پیامبر صلی الله علیه وسلم است. (وی از ایشان خواست) که در پیشگاه الله برایش دعا کند تا بیناییاش بازگردد.
این عملتوسل به ذات، مقام و یا حق پیامبر صلی الله علیه وسلم نیست.
همانطور که از سیاق حدیث روشن است، علمای حدیث نیز این روایت را شرح دادهاند.
شیخ الاسلام ابن تیمیه، این موضوع را به صورت گسترده در بسیاری از کتابهای خود مورد بحث قرار داده است، از جمله کتاب (القاعده الجلیلیه، فی التوسل و الوسیله) است که کتاب بسیار مفیدی است لذا شایسته است این کتاب را بشناسیم و از آن استفاده کنیم.
این حکم با افراد غیر از پیامبر صلی الله علیه وسلم که در قید حیات هستند، نیز جایز است.
مانند این که به برادر، پدرت یا به کسی که نسبت به او گمان خیر داری،
بگویی برایم دعا کن تا الله جل جلاله،مریضیام را شفا دهد،
یا بیناییام را به من بازگرداند،
یا به من فرزندان صالحی عطا کندو امثال اینها که به اجماع علما، جایز است.