آیا تعویض منافی توکل نیست؟

ج : خیر. تعویذ به هیچ وجه منافاتی با توکل ندارد زیرا تعویذ نیز از اسباب مشروع بوده که پیغمبر(صلی الله علیه وسلم) هم آنرا انجام داده و هم انجام آن را تأیید و هم به انجام آن امر فرموده است، عمومیت حدیثی را که می‌فرماید : «بله، ای بندگان خدا از مداوا استفاده کنید …» مؤید همین مطلب است. پیغمبر(صلی الله علیه وسلم) در حدیثی دیگر به اسماء بنت عمیس فرمودند که تعویذ کند : «چرا برادرزاده‌هایم را نحیف و ضعیف می‌بینم؟ آیا به خاطر نیازمندی است؟ اسماء جواب داد : نه، بلکه چشم خورده‌اند، پیغمبر(صلی الله علیه وسلم) فرمود : برای آنها تعویذ بخوان».

هرگاه پیغمبر(صلی الله علیه وسلم) بیمار می‌شد، بنا بر نقل صحیح مسلم، جبرئیل بر او تعویذ می‌خواند.

از پیغمبر(صلی الله علیه وسلم) سؤال شد که آیا تعویذ قضا و قدر الهی را بر می‌گرداند. آن حضرت جواب داد : تعویذ، خود، قضا و قدر الهی است و از دیدگاه پیغمبر(صلی الله علیه وسلم) هر تعویذی که به شرک نیانجامد و شروط شرعی تعویذ را دارا باشد، جایز است همچنانکه در حدیثی فرمودند : «تعویذهایتان را بر من عرضه کنید، تعویذ در صورتی که به شرک نیانجامد ایرادی ندارد».