آیا به هنگام روزه می توان از مسواک استفاده کرد؟؟؟

آیا به هنگام روزه می توان از مسواک استفاده کرد؟؟؟

 

الحمدلله،

 

قول صحیح آن است که مسواک برای روزه دار و غیر روزه دار در تمام اوقات مستحب است و همین برای روزه دار، قبل از زوال و بعد از آن جایز است. به دلیل حدیث عامر بن ربیعه«رضی الله عنه» که در سنن آمده است: رأیتُ رسولَ الله ما لا أُحْصِی یَتسوَّکُ وهو صائم مسند احمد (۳/۴۴۵)، ابوداود (۲۳۶۴)، ترمذی (۷۲۵)

«چندین بار که نمی توانم آن ها را بشمارم مرتب می دیدم که پیامبر صلی الله علیه و سلم در حال روزه مسواک می زد.»

در این جا این صحابی مشخص نکرده است که آیا قبل از زوال ایشان را در حال مسواک دیده است یا بعد از آن، بلکه مطلقاً مسواک زدن ایشان را روایت کرده است. ولی به احتمال غالب ایشان را بعد از زوال دیده چون نماز ظهر و عصر بعد از زوال هستند، و از آن جا که رسول الله صلی الله علیه و سلم مسواک را برای نماز تأکید کرده احتمال می رود که برای نماز ظهر و عصر مسواک می زده است.

اما آنان که مسواک را بعد از زوال مکروه دانسته اند از این حدیث استدلال کرده اند: إِذَا صُمْتُمْ فَاسْتَاکُوا أَوَّلَ النَّهَارِ وَلا تَسْتَاکُوا آخِرَهُ بیهقی در الکبری (۸۱۲۰، ۸۱۲۱)

هر وقت روزه گرفتید در ابتدای روز مسواک بزنید و در آخر آن مسواک نزنید.

حدیث مذکور ضعیف و غیر قابل استدلال می باشد. اینان همچنین از گفتار پیامبر صلی الله علیه و سلم استدلال می کنند که فرموده است: “لَخُلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ أَطْیَبُ عِنْدَ اللهِ مِنْ رِیحِ الْمِسْکِ” (متفق علیه)، یعنی: “بوی دهان روزه دار نزد الله تعالی از بوی مشک خوشبوتر است.”

روش استدلال این ها بدین صورت است که چون مسواک بوی دهان را تغییر می دهد، از زدن مسواک خود داری نمود. این توجیه نادرست است، زیرا مسواک بوی مخصوصی را که در اثر روزه به وجود می آید از بین نمی برد، زیرا بوی دهان در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان نیست، بلکه نشأت گرفته ازمعده می باشد، و با خالی بودن معده از خوراک بد بویی از دهان خارج می شود و این بو از نظر مردم ناپسند است ولی از نظر خداوند بسیار دوست داشتنی و پسندیده است. پس مسواک بوی دهان روزه دار را از بین نمی برد بلکه صرفاً دندان ها را تمیز نموده و بد بویی دندانها را از بین می برد نه بویی را که از معده بیرون می آید.

 

بنابراین صحیح این است که مسواک زدن قبل از زوال و بعد از آن جایز است.

 

اما در مورد استفاده از خمیر دندان همراه با مسواک هنگام روزه، باز هم اشکالی ندارد ولی نباید خمیر دندان به حلقش فرو رود و گرنه روزه اش را باطل میکند، و پیامبر صلی الله علیه و سلم در حدیثی فرموده است که “”بالغ فی الاستنشاق إلا أن تکون صائماً”، یعنی: “در استنشاق (فروبردن آب در بینی هنگام وضوء) زیاده روی کن مگر اینکه روزه دار باشی”، لذا از باب احتیاط بهتر است که هنگام روزه از خمیر دندان استفاده نکند.

 

 

وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین