آیا به فقرا کمک کنیم یا به حج دوم یا سوم برویم؟

با توجه به آیه شریفه ” لن تنالو ا لبر حتی تنفقوا مما تحبون ” ، تشرف مجدد تکلیف است یا کمک به افرادی که آرزوی تشرف دارند اما امکان مالی ندارند ؟

 

الحمدلله،

 

خداوند در قران میفرماید:

” لَن تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّیٰ تُنفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ … ” ﴿آل‌عمران: ۹۲﴾

«هرگز به‌ نیکوکاری‌ نمی‌رسید» (یعنی‌: هرگز به‌ درجه‌ «ابرار» که‌ عبارت‌ از ایمان ‌راستین، شایستگی‌ در عمل‌ و قبول‌ آن‌ است‌ نمی‌رسید و هرگز ثواب‌ «بر» را که‌بهشت‌ است‌ در نمی‌یابید) «تا از آنچه‌ دوست‌ دارید انفاق‌ کنید» یعنی‌: مگر آن‌ که ‌نفقه‌ شما در راه‌ خدا ـ اعم‌ از جهاد و غیر آن‌ از طاعات‌ ـ از آن‌ اموالی‌ باشد که‌ آن‌ را دوست‌ دارید.)

 

در این آیه خداوند متعال بندگانش را تشویق کرده که از اموالی را که دوست میدارند در راه خدا انفاق کنند، و در آیه ای دیگر آنها را از انفاق اموال خبیث بر حذر میدارد و میفرماید:

 

” یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِن طَیِّبَاتِ مَا کَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُم مِّنَ الْأَرْضِ وَلَا تَیَمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِیهِ إِلَّا أَن تُغْمِضُوا فِیهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ ” ﴿البقره: ۲۶۷﴾

 

«ای‌ مؤمنان‌! از چیزهای‌ پاکیزه‌ای‌ که‌ به‌دست‌ آورده‌اید انفاق‌ کنید» (یعنی: از بهترین ‌و برگزیده‌ترین‌ و حلال‌ترین‌ اموال‌ خویش‌ انفاق‌ کنید) «و از آنچه‌ برای‌ شما از زمین‌ برآورده‌ایم‌» (که‌ عبارت‌ از: میوه‌ها، حبوبات، سبزیجات، معادن، گنجها و دفینه‌های‌ زیرزمین‌ است، نیز انفاق‌ کنید) «قصد انفاق‌» (چیزهای)‌ «ناپاک‌ و بد» (و پست)‌ «را نکنید» (یعنی: مال‌ وامانده‌ وناباب‌ را به‌ صدقات‌ و خیرات‌ اختصاص‌ ندهید) «درحالی‌که‌ آن‌ را» (اگر به‌ عنوان‌ حقوقتان‌ به‌ خودتان‌ بدهند) «خود شما نیز گیرنده‌ آن‌ نیستید» (به‌ هیچ‌ نحو و در هیچ ‌زمانی)‌ «مگر آن‌ که‌ در آن‌ چشم‌پوشی‌ کنید» (یعنی: اگر یکی‌ از شما آن‌ را در بازار ببیند که‌ فروخته‌ می‌شود، یا کسی‌ آن‌ مال‌ پست‌ را به‌ وی‌ اهدا نماید، یا دربرابر حق‌وی‌ به‌ وی‌ بدهد، هرگز آن‌ را – جز با بی‌میلی‌ و از روی‌ کم‌رویی‌ و چشم‌پوشی‌ – نمی‌پذیرد، پس‌ هرگاه‌ خود به‌ آن‌ چیز نامرغوب‌ و ناباب‌ رغبت‌ ندارید، چگونه‌حق‌ خدا را از آن‌ می‌پردازید؟) «و بدانید که‌ خداوند بی‌نیاز» (است‌ از انفاقهای ‌شما، پس‌ انفاق‌ مال‌ قطعا به‌ منفعت‌ خود شماست)‌ «ستوده‌ است‌».

 

و در مورد انفاق در راه خدا، هر چیزی جای خودش را دارد، و اگر کسی استطاعت مالی زیادی داشته باشد میتواند هم تکرار حج کند و هم به کمک نیازمندان بشتابد، ولی اگر قدرت مالیش محدود است بهتر است در کارهای خیر به اولویات بپردازد و هر کجا مسلمانان نیازمندتر باشند به کمک آنها بشتابد، زیرا کمک به مستضعفان واجب است ولی تکرار حج مستحب است، و منفعت مسلمانان بر منفعت شخصی برتری دارد، ولی ناگفته نماند که اشخاصی که استطاعت مالی ندارند حج بر آنها واجب نیست، پس بهتر است اگر مبلغی در دسترس باشد به کمک اشخاص مورد نیاز پرداخت تا اینکه اشخاصی که حج بر آنها واجب نیست و همیشه باید اولویات را در نظر گرفت.

 

والله اعلم

مقاله پیشنهادی

خیار(داشتن اختیار در معامله)

حکمت مشروعیت داشتن اختیار در معامله داشتن حق اختیار در معامله از محاسن اسلام است؛ …