آیا برای اقامه حجت شرط است که فرد داعی انسانی عالم و مجتهد باشد؟

الحمدلله

اقامه حجت برکسی که از حق روی گردانده؛ با بیان حق و دلایل آن، ونصیحت و توجیه وی به سوی خیر از جانب اهل علم کفایت می کند، هرچند از مجتهدین نباشد، بلکه کافیست درباره آنچیزی که وی را به آن دعوت و امر می کنند، ادله شرعی را از کتاب خدا و سنت پیامبرش صلی الله علیه وسلم بداند. و بر دعوت شونده نیز لازمست که حق را بپذیرد، و از تکبر و اصرار بر باطل پرهیز نماید، و اگر شبهه ای داشت می تواند با روشی نیک و با نیتی صالح و متواضعانه آن را از اهل علم بپرسد، و هرگاه بنده ای نیتش را اصلاح کند و در طلب حق تلاش نماید، خدای متعال کارش را آسان می گرداند، و وی را توفیق می دهد، چنانکه می فرماید: « وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا * وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ» (طلاق ۲-۳). یعنی: «و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می‏کند، و او را از جایی که گمان ندارد روزی می‏دهد».

و می فرماید: « وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ یُسْرًا » (طلاق ۴). یعنی: « و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند کار را بر او آسان می‏سازد». و فرمود: « یَاأَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقَانًا وَیُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ» (انفال ۲۹). یعنی: « ای کسانی که ایمان آورده ‏اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما فرقان (وسیله‏ ای جهت جدا ساختن حق از باطل) می‌دهد؛ و گناهانتان را می‏ پوشاند؛ و شما را می‏آمرزد». و فرقان همان نور و بصیرت و علم نافع است، خدای متعال مسلمانان را برای کسب تمامی خیرها توفیق دهد، و رهبرانشان را اصلاح فرماید، چرا که او شنوای نزدیک است.

(مجموع فتاوی العلامه عبد العزیز بن باز رحمه الله؛ جلد ۲۸، صفحه ۲۱۴).