آیا اگر کسی در روزه رمضان با همسر خود جماع (دخول) کند ولی انزال نکند، کفاره دارد؟

اگر شخصی حین روزه ی ماه رمضان باهمسرش جماع کند ولی منی از او خارج نشود ایا روزه اش باطل می شود؟

 

الحمدلله،

اگر عمل دخول صورت گیرد، حتی اگر انزال هم رخ ندهد، باز بعنوان جماع تلقی شده و روزه را باطل می کند و مرتکب گناه بزرگی شده اند که می بایست کفاره ی آنرا بعد از جبران آن یک روز بدهند.

اما اگر شخصی حکم تحریم جماع هنگام روزه رمضان را نمیدانسته و جماع کند، در اینصورت چه منی انزال شود و چه نشود نه قضاء دارد و نه کفاره، زیرا به تحریم عمل جماع هنگام روزه رمضان جهل داشته است، پس قضاء و کفاره ای بر او نیست، بدلیل قول خداوند متعال: [رَبَّنَا لا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا] پروردگارا! اگر ما فراموش کردیم و یا دچار اشتباه شدیم ، ما را مؤاخذه نکن.(بقره،۲۸۶)”. مجموع فتاوی و رسائل(۱۹/۳۴۳)

 

اما اگر به تحریم عمل جماع هنگام روزه رمضان آگاه بوده، ولی حکم کفاره آنرا نمیدانسته است، در اینصورت کفاره از او ساقط نمیشود و باید کفاره را بدهد، حال چه در حال جماع منی خارج شود و چه نشود، و این کفاره عبارت است از آزاد کردن برده، اگر نتوانست دو ماه را بدون قطع روزه بگیرد و اگر توانایی نداشت باید خوراک شصت فقیر را بدهد یا به آنها صبحانه و یا شام دهد یا به هرکدام از آن شصت نفر ۱/۴ صاع گندم یا برنج دهد و بهتر آنست که همراه آن گندم یا برنج گوشت یا غیر آن هم بدهد.

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است: «در حالیکه نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم نشسته بودیم، مردی آمد و گفت : ای رسول خدا! هلاک شدم، (پیامبر صلی الله علیه وسلم) فرمود : چی شده، گفت : در حال روزه با همسرم آمیزش کردم، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود آیا می‌توانی برده‌ای را آزاد کنی؟ گفت نه، فرمود : آیا می‌توانی دو ماه پشت سر هم روزه بگیری؟ گفت نه، فرمود : آیا می‌توانی شصت مسکین را طعام بدهی؟ گفت نه، (ابوهریره) گفت : پیامبر صلی الله علیه وسلم مکثی کرد، آنگاه سبد بزرگی از خرما را برای پیامبر صلی الله علیه وسلم آوردند، فرمود : سؤال کننده کجاست؟ آن مرد گفت : من هستم. (پیامبر صلی الله علیه وسلم) فرمود : این را بگیر و (آن را بعنوان کفاره روزه‌ات) صدقه بده، آن مرد گفت : به فقیرتر از خودم بدهم ای رسول خدا؟ به خدا قسم در تمام مدینه خانواده‌ای فقیرتر از خانواده من وجود ندارد. پیامبر صلی الله علیه وسلم خندید به گونه‌ای که دندان‌های نیشش نمایان شد، سپس فرمود : (با آن) خانواده‌ات را طعام بده». متفق علیه

آیا کفاره بر زن نیز واجب است؟

علما اختلاف رای دارند:

– بنا  بمذهب  جمهور  علما  برای  اینکه‌کفاره  چنین  روزه‌ای  را  پرداخت‌کنند  زن  و  مرد  هر  دو  یکسان  هستند،  مادام  اینکه  هر  دو  در  حال  اختیار  در  روز  رمضان ‌که  نیت  روزه  آورده  باشند،  به  عمد  قصد  جماع  وهمخوابگی‌کنند.  اما  اگرجماع  ازروی  نسیان  یا  ازروی  عدم  اختیار  و  اجبار  از  سوی  هردوی  زن  و  شوهر  صورت‌گرفت  یا  اینکه  نیت  روز  نکرده  بودند،  در  آنصورت  بر  هیچکدام  از  آنان‌کفاره  واجب  نیست  (‌بلکه  فقط  قضای  آن  واجب  است‌)‌.  اما اگرمردی  زنش  را  مجبوربه  جماع  و  همخوابگی  نمود،  یا  اینکه  زن  بنا  بعذری  اصلا  روزه  نبود،  درآنصورت  فقط‌ کفاره  برمرد  واجب  است  نه  بر  زن‌.

– و  بنا  بمذهب  امام  شافعی  در  هیچ  حالی  بر  زن‌کفاره  واجب  نیست‌،  خواه  شوهراو را  مجبورکند  یا  اینکه  اورا  مجبورنکند.  بر زن  واجب  است ‌که  فقط  آن  را  قضاء‌کند.  نووی‌گفته  است  بطورکلی  قول  اصح  آنست‌ ‌که‌ کفاره  جماع  در  روز  رمضان‌،  تنها  برمرد  واجب  است  نه  برزنش‌،  بنابراین  شوهر،  فقط  یک‌کفاره  از بابت  خودش  می‌دهد  و  بر  زن  چیزی  بعنوان‌کفاره  واجب  نیست  و  وجوب‌کفاره  به  زن  تعلق  نمی‌گیرد،  چون‌کفاره‌،  یک  حق  مالی  است  ویژه  جماع‌،  و  اختصاصاً  به  مرد تعلق  می‌گیرد  نه  بزن‌،  همانگونه‌که  مهریه  نیزتنها  برعهده  مرد  است‌.

ابوداود  می‌گوید:  از  امام  احمد  سئوال شد:  اگرکسی  در  روز  رمضان‌،  با  زنش  جماع‌کرد،  آیا  بر  زن  نیزکفاره  واجب  است‌؟  اوگفت‌:  ما  نشنیده‌ایم‌که  بر  زن‌کفاره  واجب  باشد.  مولف  “‌المغنی‌” ‌گفته  است‌:  بدان  علت  می‌گویند  بر  زن‌کفاره  واجب نیست‌ که  پیامبر صلی الله علیه و سلم  ‌به  کسی‌که  در  روز  رمضان  جماع‌کرده  بود،  دستور  داد  که  برده‌ای  را  آزادکند  وبه  زن  وی  چیزی  نفرمود  با  وجود  اینکه  می‌دانست‌که  آن  زن  هم  در  جماع  سهیم  بوده  است‌‌. ا ه.

اما بنظر می رسد که قول راجح همان قول جمهور علما باشد، یعنی اگر زن به اختیار خود جماع نمود، او نیز باید کفاره دهد ولی اگر بدون اختیار بود فقط قضای یک روز را بجا می آورد والله اعلم.

‌ولی  اگر  روزه  ماه  رمضان  نباشد،  مانند  روزه  نذری  یا  قضای  روزه  رمضان  باشد  چنانچه‌کسی  با  جماع  روزه  را  باطل‌کندکفاره  بر  وی  واجب  نیست‌.

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین

مقاله پیشنهادی

خیار(داشتن اختیار در معامله)

حکمت مشروعیت داشتن اختیار در معامله داشتن حق اختیار در معامله از محاسن اسلام است؛ …