امام شوکانی رحمه الله می فرماید:” به حقیقت التزام و تقلید به یک مذهب را عامّه مقلدان، خود بوجود آورده اند، بدون این که امامی از ائمه مجتهدین به آنان اجازه داده باشد.” روایتی که در بین امام مالک و رشید خلیفه اتفاق افتاد به حدّ تواتر رسیده است: همانا رشید خلیفه از امام خواست که مردم را وادار به تقلید از مذهب خود بکند، ولی امام مالک از این کار خودداری کرد.
این قضیه در تمام کتابهایی که درآن سرگذشت و بیوگرافی امام مالک هست، وجود دارد پس می توان گفت که بوجود آورنده ومتبوع این مذاهب خود مقلدان بوده اند و می دانی که طبق قاعده اصول، اجماع توسط مقلدان بوجود نمی آید، بلکه آنچه که در رابطه با اجماع معتبر و ارزشمند است، اجماع مجتهدان بر روی یک مسأله است.