آنچه که درباره‏ی قبور از آنها نهی شده است

جایز نیست که برای زیارت قبور خود را مهیا کرد و بر روی آنها جشن و سرور به راه انداخت و یا مسجد بنا کرد و فانوس روشن کرد و همچنین گچ‏کاری و بنا کردن و نشستن بر روی قبور مشروع نیست.

پیامبر صلی الله علیه و سلم می‏فرماید:

«لَا تُشَدُّ الرِّحَالُ إلَّا إلَى ثَلَاثَهِ مَسَاجِدَ : الْمَسْجِدُ الْحَرَامُ، وَمَسْجِدِی هَذَا، وَالْمَسْجِدُ الْأَقْصَى». [متفق علیه].

«تنها برای زیارت سه مسجد خود را آماده کنید: مسجدالحرام، مسجد من و مسجدالاقصی». [بخاری و مسلم].

امام مالک در موطأ از ابوهریره روایت می‏کند که گفت: به سوی کوه طور به راه افتادم. بصره بن ابی بصره‏ی غفاری را در راه دیدم، خطاب به من گفت: تصمیم داری به کجا بروی؟ گفتم: به طور.

گفت: کاش قبل از اینکه خارج شوی تو را می‏دیدم، چون از رسول خدا شنیدم که فرمود: تنها برای سه مسجد به راه افتید: مسجدالحرام، مسجد من و بیت‏المقدس.

در مورد شادی و سرور و جشن گرفتن بر روی گورستان، پیامبر صلی الله علیه و سلم می‏فرماید:

خانه‏های خود را به قبر تبدیل نکنید و قبر من را هم به سیاحت‏گاه مبدل نسازید، بر من درود بفرستید، چون درود شما هر جا که باشید به من می‏رسد. [ابو داوود].

عید: علم است برای گردهمایی عمومی که مردم بدان عادت می‏کنند، با گذشت سال یا هفته یا ماه در مکانی اجتماع می‏نمایند، یا به تعبیر دیگر عادت گرفتن به رفت و آمد در مکان و زمان مشخص، از لغت «عاده» (برگشتن) و «اعتیاد» (عادت کردن) گرفته شده است، بنابراین برای مکانی که مردم برای عبادت یا غیره در آن اجتماع می‏کنند استعمال می‏شود، همانگونه که مسجدالحرام یا منی یا مزدلفه یا عرفه در شریعت اسلامی به عید تبدیل شده‏اند یعنی در آن مکانها مردم جمع می‏شوند، اعیاد مشرکین دارای زمان و مکان مخصوصی بود، وقتی که اسلام آمد، آنها را باطل کرد و به جای آنها دو عید رمضان و قربان و روز عرفه مشروع گشت.

در مورد نامشروع بودن بنا کردن مسجد بر گورستان، عایشه در بیماری مرگ حضرت از ایشان چنین روایت می‏کند:

«قَالَ فِی مَرَضِهِ الَّذِی مَاتَ فِیهِ لَعَنَ اللَّهُ الْیَهُودَ وَالنَّصَارَى اتَّخَذُوا قُبُورَ أَنْبِیَائِهِمْ مَسْجِدًا قَالَتْ وَلَوْلَا ذَلِکَ لَأَبْرَزُوا قَبْرَهُ غَیْرَ أَنِّی أَخْشَى أَنْ یُتَّخَذَ مَسْجِدًا». [متفق علیه].

«نفرین خدا بر یهود و نصارا، چون قبور پیامبرانشان را مسجد قرار دادند، عایشه می‏فرماید: اگر از این بیم نداشتم که بر قبر حضرت مسجد ساخته شود اجازه می‏دادم قبرش را مشخص کنند». [بخاری و مسلم].

دوباره از عایشه روایت شده است که گفت: وقتی حضرت صلی الله علیه و سلم بیمار گشت، برخی از زنانش داستان حبشه را برای حضرت تعریف می‏کردند که بر روی در و دیوار آن تصاویر زیبا و قشنگی کشیده شده است، پیامبر صلی الله علیه و سلم سرش را بلند کرد و فرمود: اگر میان آنها مرد صالحی بمیرد بر روی قبرش مسجد می‏سازند، سپس آن تصاویر را بر آن می‏کشند، آنها بدترین آفریده‏های خداوند هستند. [مسلم و بخاری].

شافعی می‏گوید: دوست ندارم که انسانی مورد احترام واقع شود و بعد از مرگ بر روی قبرش مسجد بسازند، چون بیم ایجاد فتنه بعد از او میان مردم خیلی زیاد است.

پیامبر صلی الله علیه و سلم می‏فرماید: بر روی قبر ننشینید و نماز نخوانید. [مسلم].

در مورد گچ کاری و بنا کردن و نشستن بر روی قبر جابر می‏گوید: پیامبر خدا از گچ کاری قبر و نشستن و بنا کردن بر آن نهی فرموده است. [مسلم].

در حدیث دیگری می‏فرماید: اگر یکی از شما بر روی آتش بنشیند و لباس و بدنش بسوزد از نشستن بر روی قبر بهتر است. [بخاری].

و درباره‏ی امر به یکسان کردن قبور با خاک ابی‏هیاج اسدی از علی بن ابی‏طالب نقل می‏کند که علیt گفت: آیا تو را به کاری بفرستم که حضرت صلی الله علیه و سلم در دوران خودش مرا برای آن مأموریت فرستاد؟ هر تمثالی را دیدی بشکن و هر قبر بلندی را دیدی با خاک یکسان کن. [مسلم].

ثمامه بن شفی می‏گوید: همراه فضاله بن عبید در سرزمین روم در رودس نشسته بودیم، یکی از یاران ما دار فانی را وداع گفت، فضاله دستور داد که قبرش را با خاک یکسان کنیم، سپس گفت: از حضرت صلی الله علیه و سلم شنیدم که فرمود: قبر‏ها را با خاک یکسان کنید. [مسلم].

سنت است که قبر تنها به اندازه‏ی یک وجب از زمین بلندتر باشد، نباید از این بیشتر باشد، همانگونه که اهل علم بیان کرده‏اند.