- اعمال: ثابت است که آن مجسم میشود و در میزان وزن میگردد و دلیل بر آن حدیث سابق از ابوهریره است (کلمتان حبیبتان إلى الرحمن…).
- نامه اعمال: دلیل بر آن حدیث عبدالله بن عمرو بن عاص است که رسول الله صلی الله علیه وسلم میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ سَیُخَلِّصُ رَجُلًا مِنْ أُمَّتِی عَلَى رُءُوسِ الْخَلَائِقِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ فَیَنْشُرُ عَلَیْهِ تِسْعَهً وَتِسْعِینَ سِجِلًّا کُلُّ سِجِلٍّ مِثْلُ مَدِّ الْبَصَرِ ثُمَّ یَقُولُ أَتُنْکِرُ مِنْ هَذَا شَیْئًا أَظَلَمَکَ کَتَبَتِی الْحَافِظُونَ فَیَقُولُ لَا یَا رَبِّ فَیَقُولُ: ألک عذر أو حسنه؟ فیبهت الرجل فَیَقُولُ لَا یَا رَبِّ فَیَقُولُ بَلَى إِنَّ لَکَ عِنْدَنَا حَسَنَهً واحده لَا ظُلْم عَلَیْکَ الْیَوْمَ فَتَخْرُجُ له بِطَاقَهٌ فِیهَا أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رسول الله فیقول:فَتُوضَعُ السِّجِلَّاتُ فِی کَفَّهٍ وَالْبِطَاقَهُ فِی کَفَّهٍ قال:فَطَاشَتْ السِّجِلَّاتُ وَثَقُلَتْ الْبِطَاقَهُ فَلَا یَثْقُلُ شیء بسم الله الرحمن الرحیم»[۱] «در روز قیامت خداوند در برابر دیدگان همه مردم فردی از امتم را برمی گزیند و نودو نه نامه از نامههایش را میگشاید که بزرگی هرکی از آنها به اندازه فاصله دید چشم انسان است سپس خداوند به او میگوید: آیا چیزی از این را انکار میکنی؟ آیا مأموران من در نوشتن آن ظلمی به تو کردهاند؟ میگوید: نه ای پروردگار. خداوند میگوید: آیا عذری یا حسنه و نیکی ای داری؟ مرد بهت زده میگوید: خیر ای پروردگار. خداوند میگوید: بله برای تو حسنه و نیکی ای است و امروز بر تو کوچکترین ظلمی نمیشود پس برگه ای بیرون آورده میشود که در آن آمده: شهادت میدهم که هیچ معبود برحقی جز الله نیست و محمد بنده و فرستاده الله است. پس میگوید: تمامی نامهها در یک کفه و آن برگه در کفه دیگر گذاشته میشود. فرمود: نامهها از سبکی بالا میرود و برگه سنگین تر است و چیزی سنگین تر از بسم الله الرحمن الرحیم وجود ندارد».
- خود عمل کننده آن: دلیل بر وزن آن این سخن الله تعالی است: ﴿فَلَا نُقِیمُ لَهُمۡ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَهِ وَزۡنٗا ١٠۵﴾ [الکهف: ۱۰۵]. «و روز قیامت برای آنها ارزشی نخواهیم نهاد». و همچنین حدیث سابق عبدالله بن مسعود است که پیامبر فرمود دو ساقه آن در میزان از یکی سنگین تر است.
[۱] أخرجه أحمد فی المسند ۲ / ۲۱۳ وقوله (بسم الله) أی مع اسم الله، والترمذی فی السنن ۵ / ۲۴-۲۵، برقم (۲۶۳۹) والحاکم فی المستدرک ۱ / ۶، ۵۲۹ وصححه ووافقه الذهبی.