وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
«آرا و کتبی که پس از «نووی» و «رافعی» مورد اعتماد می‌باشند»:
از مهمترین تألیفات و تصنیفاتی که پیرامون کتب شیخان (نووی و رافعی) نگاشته شده‌اند، می‌توان به این کتب اشاره کرد:
- «مختصر»: اثر شیخ الاسلام زکریای انصاری (متوفی ۹۲۵ه).
- «مغنی المحتاج»: اثر «خطیب شربینی» (متوفی ۹۷۷ه).
- «تحفه المحتاج»: اثر «ابن حجر هیتمی» (متوفی ۹۷۳ه).
- «نهایه المحتاج»: اثر «ابن شهاب رملی» (متوفی ۱۰۰۴ه).
رأی علماء و فقهای متأخرین مذهب شافعیه، بر آن است که قول مُعتمد همان است که علامه نووی و علامه رافعی، آن را ترجیح دهند (چنان‌که این مطلب پیشتر گذشت). پس از آن قولی مورد اعتماد می‌باشد که علامه ابن حجر و «شیخ رملی» به ترجیح آن بپردازند.
و اگر در کتب «ابن حجر» و «شیخ رملی» پیرامون مسئله‌ای، قولی وجود نداشت، بیشتر متأخرین بر این باورند که قول راجح در مذهب و قول معتمد در فتوا، همان است که این بزرگان به ترتیب ترجیح دهند:
- شیخ الاسلام زکریای انصاری، در کتابش «شرح البهجه الصغیر». و اگر در این کتاب قولی وجود نداشت، در کتاب دیگرش «المنهج» و «شرح المنهج» می‌توان بدان قول، دست یافت.
- آنچه «خطیب شربینی» اختیار کند.
- آنچه «اصحاب حواشی» اختیار نمایند. و اصحاب حواشی نیز در غالب اوقات با «شیخ رملی» موافق می‌باشند.[۱]
و پر واضح است که تمام این فقهاء، در نگارش تألیفات و تصنیفاتشان از کتب امام نووی و علامه رافعی به نوعی متأثر شده و تحت الشعاع قرار گرفته‌اند. به عنوان مثال: کتاب «مغنی المحتاج» نوشته‌ی خطیب شربینی، و کتاب «المنهج» و «شرح المنهج» نوشته‌ی شیخ الاسلام زکریای انصاری، و کتاب «تحفه المحتاج» نوشته‌ی ابن حجر، و کتاب «نهایه المحتاج» نوشته‌ی علامه رملی، تمام این‌ها از زمره‌ی شروحات «منهاج الطالبین» امام نووی، به شمار می‌روند و «منهاج الطالبین» نیز مختصر «المحرر» امام رافعی، و آن نیز مختصر «الوجیز» و… می‌باشد.
[۱]– الفوائد المکیه ص ۳۷ و «ترشیح المستفیدین» ص ۵، و «المذهب عند الشافعیه» دکتر محمد ابراهیم علی، به نقل از دکتر اسماعیل عبدالعال در کتاب «البحث الفقهی» ص ۲۳۱٫