آداب ورزش

در  غزوه ی أُحد (سَمُرَه بن جُنْدُب) و (رافع بن خَدِیج)، که سن شان از پانزده سال تجاوز نمی کرد، نزد پیامبر صلى الله علیه و سلم رفتند تا به آنان اجازه دهد تا در نبرد به صف مسلمانان بپیوندند. رسول خدا صلى الله علیه و سلم تقاضایشان را رد کرد و با مشارکت آن دو در نبرد موافقت ننمود. به پیامبر صلى الله علیه و سلم گفتند: رافع تیرانداز ماهری است.

پیامبر صلى الله علیه و سلم، بعد از آنکه او را آزمود، با شرکت او موافقت کرد. این اتفاق سمره را به شدت به سر غیرت آورده و اشتیاق جهادش را بیشتر نمود. سمره نزد پیامبر صلی الله علیه و سلم رفت و از ایشان خواست تا مانند رافع به او نیز اجازه ی پیوستن به صف لشگر مسلمانان داده شود، و گفت: من رافع را در تیراندازی می برم. آن دو مسابقه دادند و سمره برنده شد. رسول الله صلى الله علیه و سلم نیز موافقت نمود که هر دو در صفوف مسلمانان در نبرد احد شرکت جویند.

فرد مسلمان سعی دارد که بنیه ی جسمی نیرومندی داشته باشد و برای رسیدن به توانمندی جسمی باید تمرینات ورزشی انجام دهد. رسول الله صلى الله علیه و سلم می فرماید: (المؤمن القوی خیر وأحب إلى الله من المؤمن الضعیف، وفی کلٍّ خیرٌ) یعنی: «در نزد خدا مؤمن قوی و نیرومند از مؤمن ضعیف بهتر و محبوب تر است، و در هر کدام شان خیر وجود دارد.» [مسلم و ابن ماجه]

حضرت عمر بن خطاب -رضی الله عنه- می فرماید: به فرزندانتان شنا، تیراندازی و اسب سواری بیاموزید.

ورزش دارای فواید بسیاری است؛ سرعت گردش خون را بالا می برد، درنتیجه درصد بیشتری اکسیژن به بدن می رسد، سینه و شش ها را فراخ نموده و فرد را از بیماریهای ریوی محفوظ داشته و در رشد و نیرومند ساختن جسم به او کمک می کند. گذشته از این ها تاثیرات مثبت فراوانی بر رفتار و تفکر انسان داشته و باعث ایجاد عادات زیبا و پسندیده در وجود فرد شده و اراده و همت بالا را در وی برانگیخته و عقل انسان را بالنده می سازد. چنانچه گفته اند: عقل سالم در بدن سالم.

از جمله آداب ورزش جسمانی:

در نظر داشتن نیت:

انسان مسلمان در هرکاری نیتش را در خاطر مهیا کرده و در تمرینات ورزشی نیز نیت نیرو یافتن برای طاعت پروردگارش و کمر همت بستن به وظایف اجتماعیش را در خاطر آورده و آن را وسیله ای برای جلوه گری و فخرفروشی و خودنمایی بین دیگران نمی داند. پیامبر خدا صلى الله علیه و سلم می فرماید: (إنما الأعمال بالنیات) یعنی: «همانا ثواب اعمال به نیت بستگی دارد.» [متفق علیه]

مراعات سن و سال:

برای هر سن و سال ورزش متتناسب آن وجود دارد. مثلاً برای کودکان ورزش های سخت و سنگین مناسبتی ندارد.

اجتناب از حرام:

انسان مسلمان به ورزش هایی می پردازد که برای جسم و ذهن او سودمند باشند. بهترین ورزش ها همان هایی هستند که در احادیث آمده و ورزش هایی مانند آن ها مانند: تیراندازی، اسب سواری شنا، دو و میدانی و ورزش های قدرتی. اما اگر ورزش حرامی مانند مسابقات شرط بندی باشد باید انسان مسلمان خود را از آن کنار بکشد. انسان مسلمان از هر چیزی که رنگ شبهه داشته باشد کارهایی که تنها نتیجه اش به هدر دادن وقت بوده و فایده ای از آن عاید نمی شود، اجتناب می کند.

تنظیم وقت:

زمانبندی اهمیت ویژه ای در زندگی انسان دارد. برای مطالعه و کار و ورزش هرکدام زمان ویژه ای را اختصاص داده و زمان خواب و استراحت هم در نظر گرفته می شود و هیچکدام وقت دیگری را نمی گیرد. ورزش کردن بطور متوسط و منظم جسم را نیرومند می سازد و بالعکس زیاده روی در آن، خستگی و بی طاقتی را در پی دارد.

انتخاب مکان مناسب:

بهتر است که ورزش در مکانی وسیع و پاک مانند باشگاه ها، حیاط مدرسه و پارک ها صورت گیرد که هوای پاک به اندازه ی کافی در آن جا یافت می شود.

دوری از اختلاط:

دختران و پسران با هم تمرین ورزشی نمی کنند و این عمل مخالف شرع می باشد و فرد مسلمان باید از کودکی از هرآنچه منجر به بروز فتنه و تحریک شهوت آدمی می گردد دوری گزیند.

توجه و اهمیت دادن به همبازی ها:

از انجام کاری که به آنان آسیب برساند خودداری می کنیم. ورزش فرصتی است تا در آن اخلاق، ادب و دوستی با همبازی ها مشق و تمرین شود.

دوری از تعصب و هواداری:

هدف از ورزش تقویت جسم فرد و گسترش محبت و دوستی میان مردم می باشد، ولی زمانیکه ورزش به آنان را سرگرم هواداری از این تیم و آن تیم نمود میان آنان مشاجره و دشمنی پدید می آید. لذا مسلمان باید از این گونه ورزش ها دوری نماید.

پوشاندن عورت:

باید که مسلمان در تمرینات ورزشی از پوشیدن لباس مخالف شرع و دین خودداری کند و پایبند به پوششی باشد که عورت و بدنش را بپوشاند. همینطور برای بانوان جایز نیست که در طول تمرینات بخشی از بدنشان را برهنه نمایند.

فرد را از عبادت باز ندارد:

ورزش نباید در زمان های عبادت (مثلاً نماز)صورت گیرد تا آنکه باعث به تاخیر افتادن آن نگردد. همچنین در ماه مبارک رمضان به خاطر ورزش نمی توان روزه را خورد.

دور نشدن از تحصیل علم:

مسلمان به فراگیری دانش اهمیت ویژه ای داده و اشتیاق بسیاری برای یادگیری دارد. بنابراین می کوشد تا ورزش او را از درس و تحصیل بازنداشته و برعکس از آن به عنوان ابزاری برای موفقیت در این زمینه بهره بگیرد.

پایداری و مداومت:

بهترین کارها پیوسته ترین شان است اگرچه اندک باشد. فواید ورزش منظم و مرتب چنین است: دوری از احساس کسالت و خستگی و بیزاری، نیرومند ساختن جسم برای انکه دچار مشکل نشود.

اخلاق نیکو:

مسلمان هنگام بازی با اخلاق زیبای خود رفتار نموده و از دشنام دادن و بدزبانی اجتناب می نماید. همچنین شکیبایی و بردباری پیشه کرده و به همبازی هایش احترام می گذارد.

تناسب رشته ی ورزشی با جنسیت افراد:

زن مسلمان به رشته های ورزشی سنگین و دشوار همچون وزنه برداری، کاراته یا بوکس و …، که با زن بودن وی در تعارض است، روی نمی آورد. همچنین مطابق تعالیم گهربار دین اسلام، زن مسلمان، برای صیانت و جلوگیری از انگیختن شهوت دیگران، در حضور آقایان تمرین نمی کند.

اسلام بر اینکه مردم جسم نیرومندی داشته باشند تاکید دارد. چنین فردی عضو مفید و مؤثری از جامعه ی اسلامی خواهد بود. از جمله ویژگی های مسلمانان این موارد می باشد: {أشداء على الکفار رحماء بینهم} [فتح: ۲۹] یعنی: «بر کافران سختگیر [و] با همدیگر مهربانند.»

مترجم: مسعود